Art. 157 Kodeksu karnego
§ 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.
§ 5. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na jej wniosek.
Art. 156 Kodeks karny
§ 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 5, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Artykuł 157 KK typizuje przestępstwa spowodowania naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia „inne” niż określone w art. 156 KK. Podstawowa różnica między przestępstwem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 156 § 1 KK a przestępstwami z art. 157 § 1 i 2 KK wynika z rozmiaru a nie charakteru skutków na zdrowiu. Artykuł 157 KK chroni zdrowie człowieka przed zamachami powodującymi mniejsze skutki niż te, które zostały stypizowane w art. 156 KK jako ciężki uszczerbek na zdrowiu. Dla realizacji znamion występków z art. 157 § 1–2 KK nie jest istotne to, czy sprawca spowodował skutki opisane w tym przepisie z użyciem określonych przedmiotów, w tym szczególnie dla zdrowia niebezpiecznych, czy bez ich użycia.
Regulacja art. 157 KK ma charakter negatywny i jednocześnie dopełniający wobec unormowań art. 156 KK. Ustawa w przepisie tym nie określa wprost rodzaju skutków, a jedynie stanowi, że muszą to być postacie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia „inne” w stosunku do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W zależności od tego, czy skutki na zdrowiu wywołane czynem trwały dłużej niż 7 dni czy tego okresu nie przekroczyły, wyróżnić można średni (art. 157 § 1 KK) oraz lekki (art. 157 § 2 KK) uszczerbek na zdrowiu. Przepis ten obejmuje zatem te wszystkie różnorodne przypadki oddziaływania na ciało człowieka, które z jednej strony ze względu na rozmiar skutków nie są jeszcze ciężkimi uszczerbkami na zdrowiu z art. 156 § 1 KK, z drugiej zaś wykraczają poza nieznaczne ślady na ciele wynikające z uderzenia lub innego naruszenia nietykalności cielesnej w rozumieniu art. 217 § 1 KK.
Okres 7 dniowy niesprawności narządu ciała lub choroby nawiązuje do czasu trwania dysfunkcji organizmu. Jest to więc okres między zachowaniem sprawcy uszczerbku, ściślej zaś między wystąpieniem skutków jego zachowania a przywróceniem normalnego, prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie musi pokrywać się z czasem niezdolności pokrzywdzonego do wykonywania pracy ani też z czasem leczenia.
Naruszenie czynności narządu obejmuje takie urazy, którym towarzyszy przerwanie ciągłości tkanek, polegające na zewnętrznym zranieniu lub obrażeniach wewnętrznych, sięgających w głąb ciała (złamania kości, uszkodzenia narządów). Rozstrój zdrowia polega natomiast na zakłóceniu funkcji organizmu człowieka o charakterze czynnościowym bez naruszenia integralności ciała. Określenie to odnosi się zarówno do naruszenia czynności całego organizmu, jak i poszczególnych jego układów. Zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu mogą polegać na naruszeniu jego stanu fizycznego lub psychicznego.
W większości przypadków nieodzowne będzie w toku postępowania dowodowego odwołanie się do wiedzy specjalistycznej z zakresu medycyny sądowej. Opinia biegłego stwierdzająca istnienie naruszenia czynności narządu lub rozstroju zdrowia pokrzywdzonego, powinna określać konkretny narząd ciała, którego czynności zostały naruszone oraz precyzować, na czym polegało naruszenie tych czynności, jak też zawierać uzasadnienie pozwalające na skontrolowanie zasadności zawartych w niej ocen i poglądów. W praktyce orzeczniczej realizacja znamion średniego uszczerbku na zdrowiu mającego postać naruszenia czynności narządu ciała przyjmowana jest w przypadku złamania kończyn, żeber, żuchwy, nosa, stłuczenia okolic dużych stawów, wstrząśnienia mózgu z dłuższą utratą przytomności, głębokich ran z powikłaniami gojenia, utraty lub rozchwiania zębów.
Artykuł 157 § 2 KK, typizujący lekki uszczerbek na zdrowiu, określa jedynie maksymalny (7 dni) czas dysfunkcji organizmu, nie reguluje natomiast minimalnego okresu, warunkującego realizację znamion tego występku. Jeżeli następstwem uderzenia, kopnięcia, potrącenia, odepchnięcia lub podobnych zamachów na ciało pokrzywdzonego będą jedynie niewielkie i szybko przemijające zaczerwienienia, sińce, obrzęki, drobne zadrapania, otarcia naskórka, nieznaczne ślady po ukłuciu lub oparzeniu, które nie naruszają czynności narządu ciała, należy je kwalifikować w oparciu o art. 217 § 1 KK jako naruszenie nietykalności cielesnej. Sprawca nie popełnia przestępstwa spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 157 § 2 KK, jeżeli dysponent dobra prawnego (pokrzywdzony) na naruszenie to wyraził prawnie skuteczną, a więc spełniającą wszelkie wymogi formalne zgodę.
Przestępstwa z art. 157 § 1 i 2 KK można popełnić tylko umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Sprawca musi więc przewidywać i co najmniej godzić się na to, iż swoim czynem spowoduje dla zdrowia pokrzywdzonego skutki opisane w tych przepisach.
Za przestępstwo spowodowania średniego uszczerbku na zdrowiu grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Na podstawie art. 58 § 3 KK sąd może orzec zamiast kary pozbawienia wolności, grzywnę albo karę ograniczenia wolności, w szczególności jeżeli orzeka równocześnie środek karny. Możliwość wymierzenia kary łagodniejszego rodzaju wchodzi także w grę w przypadku nadzwyczajnego złagodzenia kary. Na podstawie i przy spełnieniu warunków z art. 66 § 3 KK sąd może wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 157 § 1 KK zastosować warunkowe umorzenie postępowania.
Przestępstwo spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu z art. 157 § 2 KK zagrożone jest sankcją alternatywną. Sąd może wymierzyć karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Na podstawie art. 59 § 1 KK może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna a orzeczony równocześnie środek karny spełni cele kary. Możliwość zastosowania sankcji ograniczonej nie zachodzi w przypadku, gdy występek miał charakter chuligański. Na podstawie art. 66 § 1 KK postępowanie karne w sprawie o spowodowanie lekkiego uszczerbku na zdrowiu można warunkowo umorzyć.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.