Art. 178 a. § 1. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4 Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Przedmiotem ochrony jest bezpieczeństwo w komunikacji, a w konsekwencji życie i zdrowie człowieka oraz mienie. Karane jest to, że sprawca, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego i prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym. Pojazd jest to środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszyna lub urządzenie do tego przystosowane. Nie ma znaczenia źródło energii, którą zasilany jest silnik – może to być paliwo, gaz, może to być również energia elektryczna. W orzecznictwie przyjęto, że pojazdem mechanicznym w ruchu lądowym jest każdy pojazd drogowy lub szynowy napędzany umieszczonym na nim silnikiem, maszyna samobieżna oraz motorower, przy czym podkreśla się, że pojemność skokowa silnika powinna przekraczać 50 cm3.
Prowadzenie pojazdu może mieć miejsce tylko wówczas, gdy pojazd się przemieszcza, i polega na kontrolowaniu kierunku jego ruchu, a także prędkości. Nie jest wystarczające samo uruchomienie silnika pojazdu mechanicznego, aby uznać, że mamy już do czynienia z usiłowaniem przestępstwa. Po uruchomieniu silnika sprawca musi wykonać jeszcze inne czynności, aby wprawić pojazd w ruch, a zatem aby zmierzać bezpośrednio do prowadzenia pojazdu. W przypadku samochodów i motocykli z usiłowaniem mamy do czynienia wówczas, gdy sprawca naciśnie sprzęgło i wrzuci bieg. Samo przebywanie w aucie z włączonym silnikiem na siedzeniu kierowcy czy też siedzenie na motocyklu z uruchomionym silnikiem nie stanowi jeszcze usiłowania przestępstwa Prowadzącym jest nie tylko taka osoba, która prowadzi pojazd, ale także ten, kto wydaje dyspozycje, które są dla kierującego wiążące. O prowadzeniu pojazdu może być mowa tylko wówczas, gdy pojazd znajduje się w ruchu Prowadzeniem pojazdu mechanicznego w rozumieniu jest także kierowanie pojazdem z wyłączonym silnikiem, holowanym przy pomocy linki holowniczej. Nietrzeźwy nie prowadzi po pijanemu, kiedy pcha zepsute auto. Wyłączony silnik pozbawia bowiem auto cech pojazdu mechanicznego.
Ruchem lądowym jest nie tylko ruch na drogach publicznych, w strefach zamieszkania, lecz także ruch w miejscach dostępnych dla powszechnego użytku. Do miejsc dostępnych dla ruchu pojazdów nie mogą natomiast zostać zaliczone miejsca, w których nie odbywa się ruch ogólnodostępny, a jedynie dopuszczone jest do ruchu wąskie grono osób. Za takie miejsce nie może być uznane podwórko.
Stan po użyciu alkoholu zachodzi on wówczas, gdy zawartość alkoholu wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 do 0,5‰ albo do obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3. Sąd rozpoznający konkretny przypadek o czyn polegający na prowadzeniu pojazdu w stanie znajdowania się pod wpływem lub po użyciu substancji odurzającej innej niż alkohol, musi nie tylko stwierdzić istnienie takiego środka w organizmie osoby kierującej pojazdem, ale również określić, czy wpłynął on na jej zachowanie w sposób analogiczny, jak w przypadku znajdowania się w stanie nietrzeźwości. Pojęcie środka odurzającego w rozumieniu obejmuje nie tylko środki odurzające wskazane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2005 r. Nr 179 poz. 1485), lecz również inne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działające na ośrodkowy układ nerwowy, których użycie powoduje obniżenie sprawności w zakresie kierowania pojazdem.
Ustalając zawartość alkoholu we krwi sprawcy w chwili wypadku, sądy powinny uwzględniać, że po spożyciu alkoholu można wyróżnić następujące fazy:
1) wchłaniania, w czasie której stężenie alkoholu we krwi narasta, gdyż proces wchłaniania następuje szybciej niż spalania,
2) równowagi,
3) eliminacji, kiedy stężenie alkoholu we krwi maleje na skutek spalania i częściowego wydalania.
Jeżeli nie dokonano analizy krwi na zawartość alkoholu albo istnieją uzasadnione wątpliwości co do tego, czy analiza taka została przeprowadzona w sposób prawidłowy, sądy powinny opierać swe ustalenia co do ewentualnej nietrzeźwości sprawcy na innych dowodach. Dowody te powinny zmierzać do odtworzenia wyglądu i zachowania się sprawcy po wypadku oraz do wyjaśnienia czasu, rodzaju i ilości spożytego alkoholu oraz konsumowanych posiłków przez sprawcę. Ustalając stan nietrzeźwości powinno się uwzględniać stopień błędu urządzenia pomiarowego.
Kara
W typie podstawowym (§ 1) przestępstwo jest zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tak ukształtowana sankcja karna umożliwia odstąpienie od wymierzenia kary oraz zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego. W związku z tą ostatnią instytucją sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres do 2 lat. Sąd obligatoryjnie na okres nie krótszy niż 3 lata orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów, albo pojazdów określonego rodzaju. Skazując sprawcę za przestępstwo określone w art. 178a § 1 KK sąd orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 zł.
Wymiar kary za przestępstwo z art. 178a § 4 KK. Ustawowe zagrożenie zostało ukształtowane na poziomie od 3 miesięcy do 5 lat, co pozwala na orzeczenie zamiast kary pozbawienia wolności grzywny albo kary ograniczenia wolności. Dopuszczalne jest także zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego. Możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary w stosunku do sprawcy przestępstwa z art. 178a § 4 KK została przewidziana jedynie do szczególnie uzasadnionych wypadków. W stosunku do sprawcy przestępstwa stypizowanego w art. 178a § 4 KK sąd obligatoryjnie orzeka dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Sąd orzeka świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 10 000 zł. Można rozważyć orzeczenie podania wyroku do publicznej wiadomości.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
