Art. 55. ustawy przeciwdziałaniu narkomanii
1. Kto, wbrew przepisom ustawy, dokonuje przywozu, wywozu, przewozu, wewnątrzwspólnotowego nabycia lub wewnątrzwspólnotowej dostawy środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub słomy makowej, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.
2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub słomy makowej albo czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Przewóz to przemieszczenie środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych lub słomy makowej między dwoma państwami przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które zaczyna się i kończy poza tym terytorium. Z definicji pojęcia „przewozu” wynika więc, że Polska jest jedynie krajem tranzytowym w międzynarodowym nielegalnym obrocie środkami odurzającymi, które po wprowadzeniu na terytorium kraju spoza jego granic, zostają z niego przetransportowane do państwa trzeciego, które jest miejscem docelowym. Dla przypisania odpowiedzialności za przewożenie środków odurzających lub substancji psychotropowych na podstawie przepisu art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 124) niezbędne jest ustalenie, iż sprawca dokonał tranzytu tych środków przez terytorium Polski z jednego państwa do innego.
Przywóz to każde wprowadzenie na obszar celny Unii Europejskiej środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych. Jeżeli oskarżony przywiózł środek odurzający w postaci marihuany z Holandii do Polski, to jest z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na teren Rzeczypospolitej Polskiej, to dokonał wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka odurzającego, zaś przywóz środka odurzającego miałby miejsce wtedy, gdyby oskarżony przywiózł go na teren Rzeczypospolitej Polskiej z kraju niebędącego członkiem Unii Europejskiej.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa to przemieszczenie środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
Wewnątrzwspólnotowe nabycie to przemieszczenie środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
Wprowadzanie do obrotu to udostępnienie osobom trzecim, odpłatnie lub nieodpłatnie, środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych;
Wywóz to każde wyprowadzenie poza obszar celny Unii Europejskiej środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych;
Udział w obrocie to nie tylko zachowanie polegające na bezpośrednim przekazaniu (odpłatnie, nieodpłatnie) narkotyku innej osobie, nie będącej konsumentem. Pod to pojęcie podpadają wszelkiego rodzaju czynności wykonawcze obliczone na uczynieniu możliwym wprowadzenie narkotyku na rynek, handel nim, dalsze przekazanie, a zatem również ich przejęcie od kuriera, zadysponowanie, rozpakowanie, rozważenie na mniejsze objętości, stosownie do zapotrzebowań potencjalnych nabywców.
Posiadanie narkotyków
Realizacja znamion przestępstwa określonego w art. 55 ust. 1 – 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wiąże się z wejściem w posiadanie środków odurzających i psychotropowych. Naturalne też jest, że osoba, która nabyła narkotyki w państwie członkowskim Unii Europejskiej i przywiozła je do Polski, nadal przez pewien czas posiada je na terytorium naszego kraju. Posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych nierozerwalnie łączy się również z przestępstwami określonymi w art. 53, 56, 58 i 59 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W tych wszystkich przypadkach posiadanie narkotyków nie powinno podlegać odrębnemu ukaraniu. Nie można przecież przewozić środka odurzającego lub psychotropowego, którego się nie posiadało. Posiadanie narkotyku w takiej sytuacji należy zatem traktować jako czynność współukaraną. Z przestępstwem głównym łączy je zarówno więź czasowa, jak i sytuacyjna. Praktycznie nie zdarza się, aby osoba, która przewiozła przez granicę narkotyki, od razu wyzbywała się ich posiadania. Następuje to jedynie w wyjątkowych sytuacjach, zwłaszcza gdy taka osoba jest zatrzymywana podczas ich transportowania przez organy ścigania.
Przyjmowanie zatem, że posiadanie narkotyku następujące po przemieszczeniu go z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nie jest czynnością współukaraną następczą, powodowałoby, że nigdy nie mielibyśmy do czynienia z przestępstwem z art. 55 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w czystej postaci. To zaś na pewno nie było wolą ustawodawcy tworzącego tego rodzaju typ przestępstwa. Czymś zaś sztucznym byłoby uzależnianie kwalifikowania posiadania narkotyków jako czynności współukaranej od długości czasookresu tego posiadania. Dlaczego bowiem uznawać, że kilkugodzinne posiadanie narkotyków po przywiezieniu ich na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej nie uzasadnia kwalifikacji również z art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, a przekraczające na przykład jeden dzień posiadanie miałoby uzasadniać kumulatywną kwalifikacją? Jaki czasookres posiadania miałby tutaj stanowić tę cenzurę?
Znaczna ilość narkotyków
Pojęcie „znacznej ilości” odnosi się do czegoś ponad przeciętnego, wyjątkowego, tak w zakresie masy środka odurzającego, jego rodzaju, jak i przeznaczenia. Takie stanowisko znajduje aprobatę zarówno w orzecznictwie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 1 lutego 2011 roku, II AKA 142/10, KZS 2011/10/40; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 1 lutego 2011 roku, KZS 2009/9/43), jak i w piśmiennictwie (Jarosław Marciniak, Małgorzata Marciniak, „Znaczna ilość środków odurzających” a wymóg określoności prawa karnego, WPP 2011/1/67). Z drugiej strony w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2011 roku, IV KK 127/11).
Typy kwalifikowane przestępstw narkotykowych powinny jednakże cechować się szczególną cechą w porównaniu do typów podstawowych. Zauważyć zaś należy, że w przypadku przestępstw polegających na obrocie narkotykami zarówno krajowym (art. 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii), jak i międzynarodowym oraz wewnątrzwspólnotowym (art. 55 tejże ustawy) przedmiotem tych czynów zabronionych są z reguły ilości narkotyków pozwalające na jednorazowe odurzenie od kilkudziesięciu do kilkuset osób. Traktowanie zatem w tych przypadkach nawet kilkudziesięciu gram marihuany jako ilości znacznej, powoduje, że typ podstawowy tych przestępstw będzie miał rzadsze zastosowanie aniżeli typ kwalifikowany. Typ kwalifikowany przestępstwa nie powinien obejmować większości możliwych przypadków zrealizowania znamion czynu zabronionego. Przyjmowanie, że pod pojęcie „ilości znacznej” podpada już kilkadziesiąt gram marihuany, spowoduje, że z typem podstawowym tych przestępstw będziemy się stykać wyjątkowo rzadko. Nie może też tak być, aby tak samo były kwalifikowane zachowania sprawców polegające na obrocie kilkudziesięciu lub kilkaset gramów marihuany i osób, które obracają rzeczywiście znacznymi ilościami tego środka odurzającego liczonymi w kilogramach. To właśnie dla tych ostatnich powinien być zarezerwowany typ kwalifikowany, jako wyjątkowy, przestępstw określonych w art. 55 i 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Sprawca powinien też sobie uświadamiać, że dokonuje obrotu znacznymi ilościami narkotyku. Gdy dokonuje zakupu i przywozu do Polski zaliczanego do grupy tzw. „miękkich” narkotyku, którego obrót jest nawet dozwolony w niektórych krajach Unii Europejskiej, w ilości nie funkcjonującej w powszechnym mniemaniu jako znacznej, i która to ilość może zaspokoić jego własne potrzeby przez okres kilku miesięcy, to trudno jest uznawać, że zdawał on sobie sprawę, że kupił i przywiózł wyjątkowo dużą ilość tego środka odurzającego i popełnia w ten sposób przestępstwo o szczególnym charakterze, bo stanowiące zbrodnię.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.