Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Nienależny zwrot podatku, nadpłaty a odpowiedzialność karno skarbowa

Art. 76. § 1. Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w błąd właściwy organ narażając na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej, w szczególności podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, podatku akcyzowym, zwrot nadpłaty lub jej zaliczenie na poczet zaległości podatkowej lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

§ 2. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

§ 3. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

[spacer]

Użyte w art. 76 § 1 k.k.s. określenie „w szczególności” jest wyliczeniem przykładów, co oznacza, że nienależny zwrot może dotyczyć innych należności. „Nienależny” będzie każdy zwrot, który bez faktycznych i jednocześnie prawnych podstaw ku temu zmierza do redukcji obciążenia podatkowego danego podmiotu. Możemy rozróżnić nienależny zwrot (zwrot bezpodstawny w całości) i zwrot należny, aczkolwiek w wysokości niższej niż dochodzona w rzeczywistości (zwrot bezpodstawny w części). Wprowadzenie w błąd może być dokonane zarówno bezpośrednio przez sprawcę, jak i za pośrednictwem lub przy współudziale innych osób, przy czym trzeba przyjąć konstrukcję współsprawstwa, sprawstwa kierowniczego bądź polecającego w połączeniu ze sprawstwem wykonawczym lub też konstrukcję pomocnictwa do popełnienia czynu zabronionego.Nie będzie karalne zachowanie sprawcy polegające na niepodejmowaniu czynności zmierzających do skorygowania błędnego przekonania o rzeczywistości, które wystąpiło po stronie organu bez udziału sprawcy. Błąd po stronie organu dotyczyć może zarówno faktów, jak i przepisów prawnych.

Prawo podatkowe przewiduje w pewnych sytuacjach zwrot podatku na rzecz podatnika. Dotyczy to w szczególności podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku akcyzowego. Zasady zwrotu podatku VAT uregulowane są w szczególności w dziale IX VATU. Zwrot podatku nie musi nastąpić. Skutkiem bowiem zachowania sprawcy (wprowadzenia organu w błąd) jest „narażenie na nienależny zwrot” W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub zwrotu różnicy na rachunek bankowy.  Za nadpłatę uważa się:

1) kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2) kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3) kwotę zobowiązania zapłaconego przez płatnika, inkasenta, osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o odpowiedzialności tych podmiotów określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
Użyte w art. 76 k.k.s. pojęcie „zwrotu” nie może być rozumiane szerzej, niż wynika to z wykładni literalnej tego znamienia. Dlatego też poza obszarem kryminalizacji art. 76 KKS pozostają zachowania prowadzące wyłącznie do obniżenia wysokości zobowiązania podatkowego, które nie wiążą się z narażeniem na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej, zwrotem nadpłaty lub jej zaliczeniem na poczet zaległości podatkowych lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych. Takie zachowania są bowiem penalizowane przepisem art. 56 KKS, przewidującym przestępstwo oszustwa podatkowego.

Osoba, która tworzy lub współtworzy podmiot gospodarczy jedynie w celu wykorzystania procedury zwrotu nadpłaconego VAT i podejmuje działania dla osiągnięcia tego celu przez nabywanie lub podrabianie dokumentów związanych z tym podatkiem, przedkładając je następnie odpowiedniemu organowi skarbowemu, bez prowadzenia poza tym jakiejkolwiek działalności gospodarczej rozliczanej ze Skarbem Państwa, dopuszcza się przestępstwa powszechnego, o jakim mowa w art. 286 § 1 k.k., a nie przestępstwa skarbowego z art. 76 § 1 k.k.s. Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 10 lipca 2013 r. II KK 20/2013

Przestępstwo z art. 76 k.k.s. jest tzw. przestępstwem oszustwa podatkowego, polegającym na wprowadzeniu w błąd. Znamiona tego przestępstwa mieszczą się całkowicie w ogólniej ujętym opisie działania sprawcy przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., typizując szczególny rodzaj oszustwa prowadzącego do wyłudzenia nienależnego zwrotu podatkowej należności publicznoprawnej. Niczego nie zmienia w tej ocenie to, że w art. 76 k.k.s. penalizuje się już samo narażenie na nienależny zwrot podatku, co oznacza przesunięcie progu sprawstwa na zachowanie, które stanowiłoby usiłowanie popełnienia oszustwa w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. Narażenie na nienależny zwrot to specyficzne rozporządzenie mieniem przez właściwy organ. Przepis art. 76 k.k.s. obejmuje zachowanie prowadzące do narażenia na niekorzystne rozporządzenie mieniem w ramach regulacji prawa podatkowego, różniące się wskazanym elementem od rozporządzenia z art. 286 k.k. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 czerwca 2011 r. II AKa 83/2011

W wypadku, gdy sprawca zmierza do wyłudzenia nienależnego zwrotu podatku VAT, to popełnia przestępstwo skarbowe z art. 76 § 1 k.k.s. Jednak w wypadku, gdy „fikcyjną” fakturę VAT wystawiono wyłącznie dla przestępczych celów pozapodatkowych, np. dla wyłudzenia kredytu lub dotacji dla siebie lub innej osoby albo dla doprowadzenia innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez fingowanie dobrej kondycji gospodarczej i wiarygodności kontrahenta umowy, to wystawca takiej faktury lub osoba posługująca się nią powinny nadal odpowiadać na podstawie przepisów ustawy karnej innej niż k.k.s. (np. z art. 297 k.k. lub z art. 286 § 1 k.k.). Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 3 września 2009 r. II AKa 105/2009

 [spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań