Art. 267 Kodeksu karnego
§ 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
§ 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
§ 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.
§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Czyn z art. 267 § 1 – 3 KK z uwagi na kierunkowość działania sprawcy może być popełniony jedynie w zamiarze bezpośrednim. Niewątpliwie czyn ten popełniony jest wówczas, gdy sprawca w celu uzyskania informacji do której nie jest uprawniony zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym lub innym urządzeniem podsłuchowym lub oprogramowaniem. Wypowiedzi, którym przysługuje ochrona z art. 267 § 3 KK niewątpliwie muszą mieć charakter poufny – a to kryterium spełnione jest wówczas, gdy co najmniej w sposób dorozumiany nadano im taki charakter, przy czym bez znaczenia są tu intencje, jakie zadecydowały o takim statusie wypowiedzi. Innymi słowy, o poufnym charakterze informacji przesądza co do zasady nie tyle treść przekazu, co raczej wola osób biorących udział w spotkaniu, a więc element subiektywny; instalowanie urządzenia służącego do rejestracji obrazu lub dźwięku w celu przechwycenia informacji o przebiegu takiej rozmowy jest siłą rzeczy niedozwolone i stanowi czyn zabroniony, którego znamiona opisane są w art. 267 § 3 KK (tak przykładowo: Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2016 r., III KK 265/15).
Jak podniósł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 stycznia 2002 r. sygn. I KZP 43/02 (zam. OSNKW 2003, z. 1-2, poz. 5) bezpośrednim przedmiotem ochrony art. 267 § 1 KK jest szeroko rozumiane prawo do dysponowania informacją, mające charakter prawa podmiotowego. Informacja zaś w pewnych okolicznościach jest towarem i może stać się przedmiotem obrotu.
Nie może być uznane za wypełniające znamiona określone w art. 267 § 3 KK zachowanie polegające na nagraniu rozmowy dwóch osób prowadzonej w miejscu publicznym w taki sposób, iż bez przeszkód mogły ją usłyszeć inne osoby (tak przykładowo: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 września 2016 r. II AKa 111/16).
Utrwalenie przebiegu rozmowy osób trzecich dokonane przez „osobę prywatną” stanowi co do zasady dowód dopuszczalny w postępowaniu sądowym, niemniej okoliczność ta sama przez się nie kreuje uprawnienia do podsłuchu i nie wyłącza odpowiedzialności karnej sprawcy takiego czynu w perspektywie wprowadzanego ustawą z 24 października 2008 r. (Dz.U. Nr 214, poz. 1344) art. 267 § 3 KK. Przedmiotem ochrony tego przepisu jest wszak tajemnica komunikowania się i związane z nią prawo do prywatności, gwarantowane przez art. 49 Konstytucji RP, art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 17 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Zakres informacji podlegających ochronie jest – jak widać – bardzo szeroki.
O ile przestępstwo określone w art. 267 § 1 ma charakter materialny (uzyskanie informacji lub jej nośnika), o tyle inny jest charakter przestępstwa określonego w art. 267 § 2. Jego znamiona wyczerpują bowiem zakładanie lub posługiwanie się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym lub innym urządzeniem specjalnym w celu nieuprawnionego uzyskania informacji (do posługiwania się takimi środkami uprawnione są jedynie organy państwowe na podstawie odpowiednich przepisów) – por. A. Marek: Kodeks karny. Komentarz. Bezprawność czynu jest uchylona, jeżeli zapoznanie się z treścią korespondencji, kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych lub obrazu oraz uzyskiwanie informacji za pomocą urządzeń specjalnych dokonane jest przez organ ścigania, prokuraturę lub sąd na podstawie decyzji określonej przez obowiązujące prawo, w sposób przewidziany w odpowiednich przepisach (zob. rozdz. 25 i 26 KPK; bliżej zob. S. Waltoś: Proces karny, s. 366-371).
Podłączenie się do przewodu służącego do przekazywania informacji polega na przyłączeniu urządzenia odbiorczego do kabla telefonicznego, sieci komputerowej, sieci kablowej służącej do przekazywania obrazu itp. (Wróbel w: Zoll II, s. 1280-1281).
Urządzenie podsłuchowe, wizualne lub inne specjalne – to każde urządzenie służące do rejestracji dźwięku i obrazu (B. Kunicka-Michalska: Przestępstwa przeciwko ochronie…, s. 496), a więc takie, za pomocą którego można uzyskać informację (kamera, aparat fotograficzny, magnetofon, dyktafon itp.). Urządzenie podsłuchowe obejmuje wszelkie urządzenia przysposobione do uzyskiwania informacji wyrażonych dźwiękiem (za pośrednictwem mowy czy pochodzących z nagrań) w warunkach uniemożliwiających zapoznanie się z tą informacją przez osoby postronne.
Przestępstwo z art. 267 § 2 ma charakter powszechny. Nie może być jego sprawcą osoba uprawniona do uzyskania danych informacji.
Nie popełnia przestępstwa z art. 267 § 2 KK ten, „kto posługuje się urządzeniem podsłuchowym w celu uzyskania informacji, do której jest uprawniony” (A. Bojańczyk: Glosa do wyroku SN z dnia 10.05.2002 r., WA 22/02, Palestra 2003, z. 7-8). Słusznie zauważa autor, iż osoba uprawniona do otrzymania informacji może ją utrwalić w dowolny sposób. Jednakże gwarancje praw i wolności konstytucyjnych nie zawsze są w pełni chronione przez przepisy prawa karnego, wymagające ustalenia ponad wszelką wątpliwość sprawstwa i winy osoby oskarżonej o popełnienie określonego czynu. Także odmowa uwzględnienia zapisu rozmów jako dowodu w procesie cywilnym nie przesądza wprost naruszenia norm prawa karnego przez osobę rejestrującą takie informacje. Wyrok Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 9 lutego 2010 r. II K 16/10
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
