Przez niedopełnienie obowiązków należy rozumieć niewypełnienie czynności, do których sprawca był zobowiązany. Może ono polegać na całkowitym zaniechaniu czynności, które powinny być zrealizowane, na częściowym wypełnieniu ich lub wypełnieniu w sposób nienależyty albo niestaranny, jak również na ich wykonaniu niezgodnie z ich treścią.
Typ czynu zabronionego, o którym mowa w art. 296 § 1 KK, ma w całości charakter umyślny. Tak więc zamiarem bezpośrednim lub co najmniej wynikowym objęte musi być nie tylko nadużycie uprawnień lub niedopełnienie ciążących na sprawcy obowiązków, ale także i spowodowanie skutku w postaci znacznej szkody majątkowej. Nie można przy tym w żadnym wypadku stosować swoistej miary automatyzmu, w myśl której skoro ewidentne jest niedopełnienie obowiązków ”dobrego gospodarza” lub też ewidentne jest nadużycie uprawnień, tym samym przyjąć należy umyślność także co do zaistniałego – w wyniku takich działań lub zaniechań – skutku” (por. wyrok SN z dnia 27 czerwca 2001 r., sygn. V KKN 49/99, Prokuratura i Prawo – wkładka 2001, Nr 12, poz. 14).
Typ czynu zabronionego, o którym mowa w art. 296 § 1, ma charakter umyślny, przy czym umyślność może wystąpić zarówno w formie zamiaru bezpośredniego, jak i wynikowego (por. wyrok SN z dnia 27 czerwca 2001 r., V KKN 49/99).W przypadku zachowania podejmowanego z zamiarem bezpośrednim na płaszczyźnie intelektualnej sprawca musi obejmować świadomością to, że jest podmiotem uprawnionym i zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby, że swoim zachowaniem nadużywa tych uprawnień lub nie dopełnia obowiązków, a także to, że w wyniku nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków wyrządza tej osobie szkodę majątkową, zaś na płaszczyźnie woluntatywnej – chcieć takiego zachowania. W przypadku działania z zamiarem wynikowym na płaszczyźnie intelektualnej sprawca musi obejmować świadomością to, że jest podmiotem uprawnionym i zobowiązanym do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby, że swoim zachowaniem nadużywa tych uprawnień lub nie dopełnia obowiązków, a także to, że w wyniku nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków wyrządza tej osobie szkodę majątkową, zaś na płaszczyźnie woluntatywnej – godzić się na takie zachowanie (por.P.Kardas w:Komentarz do KK t. III, red. A. Zoll,wydawnictwo WK 2016).
W przypadku wyrządzającego szkodę nadużycia zaufania konieczne jest, stwierdzenie wystąpienia kauzalnego powiązania między opisanym za pomocą znamion strony przedmiotowej zachowaniem a ustawowo określonym skutkiem. Warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności jest bowiem wykazanie, że swoim zachowaniem, polegającym na nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązku, doprowadził on do wyrządzenia znacznej szkody majątkowej (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2005 r., III KK 339/04). Niezależnie jednak od stwierdzenia, że zachowanie będące nadużyciem uprawnień lub niedopełnieniem obowiązku przy zajmowaniu się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą doprowadziło do skutku w postaci co najmniej znacznej szkody majątkowej, trzeba także ustalić, że spełnione zostały normatywne kryteria jego obiektywnego przypisania, których analiza wymaga m.in. ustalenia, że w przypadku podjęcia zgodnego z prawem zachowania alternatywnego (a więc takiego, którego nie dałoby się zakwalifikować jako nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązku) ustawowo określony skutek nie wystąpiłby, a w każdym razie prawdopodobieństwo jego wystąpienia byłoby bardzo niskie. Oznacza to – innymi słowy – że konieczne jest ustalenie szczególnego powiązania normatywnego, przesądzającego istnienie stosunku sprawstwa (por. wyrok SN z dnia 8 lutego 2000 r., V KKN 557/99, wyroki SN: z dnia 3 lutego 2005 r., III KK 339/04; z dnia 7 listopada 2005 r., V KK 108/05, OSNwSK rok 2005, nr 1, poz. 2000).
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.