Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Udowodnienie a uprawdopodobnienie źródła i wielkości przychodów oraz dochodów

Co do zasady, ustalanie faktów w sprawach podatkowych realizowane jest za pomocą dowodów. Zupełnie wyjątkowo dopuszcza się uznawanie pewnych faktów za udowodnione bez przeprowadzania odrębnego postępowania dowodowego. Dotyczy to faktów powszechnie znanych oraz znanych organom podatkowym z urzędu. O tych ostatnich strona powinna zostać powiadomiona, aby mogła się o nich wypowiedzieć. Będą to w szczególności dokumenty będące w posiadaniu organów z racji pełnionych funkcji, tj. zeznania, deklaracje, ewidencje. Ponadto organy podatkowe dokonując ustaleń w zakresie stanu faktycznego, posługują się niekiedy domniemaniami prawnymi, a niekiedy wystarczające jest uprawdopodobnienie pewnych okoliczności. Na potrzebę rozliczenia źródeł przychodów podatnika istniejących o wiele lat wcześniej, dostrzega się, że z uwagi na upływ czasu ustalenie dokładnej wielkości tych przychodów może być utrudnione, głównie z tego względu, iż w coraz mniejszym stopniu dostępne są dowody, które bezpośrednio i jednoznacznie mogłyby prowadzić do poznania tego fragmentu rzeczywistości. Może się okazać, że wskazanie i przeprowadzenie dowodu dającego całkowitą w tym zakresie pewność będzie całkowite niemożliwe.

Uprawdopodobnienie jako uproszczone postępowanie dowodowe, przy przeprowadzeniu którego nie jest wymagane zachowanie wszystkich reguł formalnych dotyczących postępowania dowodowego, może być wykorzystywane tylko w sytuacjach, kiedy ustawa wiąże wystąpienie skutków prawnych bez pewności zaistnienia określonych okoliczności. Możliwość uprawdopodobnienia jest bowiem wyjątkiem od reguły, jaką jest dowodzenie w sprawie podatkowej, gdyż uprawdopodobnienie daje przekonanie słabsze od pewności. Dlatego ustawy podatkowe przewidują ten środek ustalania stanu faktycznego tylko w związku z faktami niemającymi istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia istoty sprawy. Tymczasem informacje przemawiające za tym, że określone wydatki znajdowały pokrycie w konkretnie wskazanym źródle przychodów lub w posiadanych przez podatnika zasobach nie mogą być uznane za niemające zasadniczego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Uprawdopodobnienie nie prowadzi bowiem do pewności, lecz jedynie daje lub wskazuje na prawdopodobieństwo istnienia lub nieistnienia danego faktu. Niemniej jednak obowiązek uprawdopodobnienia występuje z reguły wówczas, gdy dokładne przeprowadzenie postępowania dowodowego, a więc dającego pewność co do istnienia faktów prawotwórczych nie jest praktycznie możliwe lub celowe. W zależności od sytuacji w przepisach mogą być określone przesłanki dla uprawdopodobnienia danej okoliczności o charakterze przykładowym lub enumeratywnym, ewentualnie ustawodawca może odstąpić od ich określenia. Wtedy środkami uprawdopodobnienia mogą być wyjaśnienia, oświadczenia strony, dokumenty, a także zeznania świadków. Zdarzają się również sytuacje, gdy przepisy podatkowe wprost nie wskazują na możliwość uprawdopodobnienia pewnych okoliczności, natomiast posługują się sformułowaniami o skutkach porównywalnych.

Ustawodawca, jeśli posługuje się konstrukcją uprawdopodobnienia, nie wymaga wykazania okoliczności za pomocą przewidzianych przepisami procedury dowodów, a rygory uznania jego twierdzeń są złagodzone i odformalizowane. Tym samym uprawdopodobnienia nie można utożsamiać z udowodnieniem tej okoliczności, a jedynie sprowadza się ono do wykazania stosowną argumentacją spełnienia przewidzianych przez prawo wymogów. Niemniej jednak powinno opierać się na jakichś wymiernych okolicznościach, których istnienie lub nie można zweryfikować. Uprawdopodobnienie wystąpienia danej okoliczności oznacza wykazanie, iż zachodzi duże prawdopodobieństwo jej zaistnienia. Może to oznaczać pewną swobodę w powoływaniu wszelkich okoliczności dotyczących zarówno obiektywnej sytuacji majątkowej czy nawet osobistej podatnika, jak i okoliczności dotyczących jego działań i zaniechań, w konsekwencji mogących wpłynąć na ocenę, że zachodzi duże prawdopodobieństwo okoliczności, którą mamy uprawdopodobnić (w tej konkretnej sprawie nadanie rygoru) . Dowolnych przypuszczeń strony, niepopartych żadnymi konkretnymi faktami, nie można uznawać jako uprawdopodobnienia.

Nie budzi wątpliwości to, że w tego typu sprawach zachodzi potrzeba rozliczenia źródeł przychodów podatnika istniejących o wiele lat wcześniej niż rok, którego dotyczy postępowanie, i rok, w którym jest ono prowadzone. Z uwagi na upływ czasu ustalenie dokładnej wielkości tych przychodów może być utrudnione, głównie z tego względu, iż w coraz mniejszym stopniu dostępne są dowody, które bezpośrednio i jednoznacznie mogłyby prowadzić do poznania tego fragmentu rzeczywistości. Może się okazać, że wskazanie i przeprowadzenie dowodu dającego całkowitą w tym zakresie pewność będzie niemożliwe. Tym samym, podatnik może nie dysponować stosownymi dowodami z dokumentów, a więc otwiera to pole do analizy ewentualnego uprawdopodobnienia osiągnięcia przez niego i posiadania określonych przychodów. Uprawdopodobnienie jako uproszczone postępowanie dowodowe, przy przeprowadzeniu którego nie jest wymagane zachowanie wszystkich reguł formalnych dotyczących postępowania dowodowego, może być wykorzystywane tylko w sytuacjach, kiedy ustawa wiąże wystąpienie skutków prawnych bez pewności zaistnienia określonych okoliczności.

Z uwagi na świadomość istniejących po stronie podatników trudności wskazuje się, że obowiązek dowodzenia nałożony na podatnika może być ograniczony tylko i wyłącznie do okresu, w którym zobowiązany jest on do posiadania dowodów, a poza tym okresem może się on sprowadzać jedynie do uprawdopodobnienia określonych okoliczności faktycznych. Uprawdopodobnienie przez podatnika istnienia określonego źródła przychodów musi mieć określone, wysokie cechy prawdopodobieństwa.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań