Bigamia jest przestępstwem przeciwko prawidłowości założenia rodziny, która w prawie polskim opiera się na małżeństwie monogamicznym, czyli możliwości posiadania tylko jednego małżonka. Bigamia polegała na zawarciu związku małżeńskiego, pomimo pozostawania w związku małżeńskim, albo na zawarciu małżeństwa z osobą, która pozostaje w takim związku. Bigamii może dopuścić się jedynie osoba pozostająca w ważnym związku małżeńskim.
W Polsce prawnie uznaną formą małżeństwa jest małżeństwo monogamiczne kobiety i meżczyzny. Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim. Również art. 18 Konstytucji RP określa małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety.
Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta złożą przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego ważne oświadczenia woli, że wstępują ze sobą w związek małżeński albo w obecności duchownego kościoła lub związku wyznaniowego, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła odpowiednią umowę. Nie można zapominać, że obywatele polscy przebywający za granicą mogą zawrzeć związek małżeński przed konsulem.
Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. Jeżeli więc osoba pozostająca w separacji zawrze nowy związek małżeński, dopuszcza się przestępstwa bigamii. Inaczej jest w przypadku pozostawania w konkubinacie czy tzw. związku partnerskim – zawarcie małżeństwa przez osobę pozostająca w takim układzie nie ma charakteru bigamii.
Bigamię jest występkiem, który można popełnić umyślnie, kiedy to wie się o tym, że jest się w ważnym związku małżeńskim. Z bigamią możemy mieć do czynienia również, gdy zawierający związek małżeński nie ma pewności, czy jego poprzednie małżeństwo trwa, czy też ustało. W sytuacji, kiedy małżonek wyrażał głębokie przekonanie, że jego małżeństwo już nie istnieje i wyszedł ponownie za mąż, co okazało się potem błędne, gdyż małżeństwo istniało i istnieje, wyłącza jego odpowiedzialność karną. Jeżeli po uznaniu jednego z małżonków za zmarłego drugi małżonek zawarł nowy związek małżeński, związek ten nie może być unieważniony z tego powodu, że małżonek uznany za zmarłego żyje albo że jego śmierć nastąpiła w innej chwili aniżeli chwila oznaczona w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego.
Nie ma przestępstwa, jeżeli poprzednie małżeństwo zawierającego związek małżeński zostało:
– uznane za nieważne,
– rozwiązane orzeczeniem rozwodowym,
– pozbawione istnienia na skutek śmierci, uznania za zmarłego współmałżonka
Małżeństwo bigamiczne rodzi wszelkie skutki „ważnego” związku małżeńskiego, aż do chwili uprawomocnienia wyroku orzekającego jego unieważnienie. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 marca 2006 r. II AKa 61/2006)
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.