Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Kiedy należy uniewinnić oskarżonego albo umorzyć postępowanie karne

Przesłanki prowadzenia postępowania zostały  ujęte od strony negatywnej, a ich istota polega na tym, że wystąpienie którejkolwiek z nich powoduje prawną niedopuszczalność postępowania, którego w takiej sytuacji nie wszczyna się, stwierdzenie zaś choćby jednej z nich w toczącym się postępowaniu powoduje prawną niedopuszczalność jego kontynuacji i w związku z tym konieczność jego umorzenia. W orzecznictwie trafnie przypomina się, iż ponieważ postępowanie nie może się toczyć bez ustalenia warunków dopuszczalności, organy prowadzące postępowanie zobowiązane są na każdym etapie postępowania w pierwszej kolejności badać, czy postępowanie może się toczyć, a w razie stwierdzenia okoliczności wyłączającej postępowanie — podjąć odpowiednią decyzję procesową.

Czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia

Określenie „czynu nie popełniono” należy rozumieć w ten sposób, że dane zdarzenie w ogóle nie miało miejsca oraz, że czynu nie popełniła dana osoba. Okoliczność, że czynu nie popełniono oznacza, że brak jest czynu w postaci działania lub zaniechania bądź zdarzenie nie posiada cech czynu w karnoprawnym rozumieniu. Brak faktycznych podstaw oskarżenia powoduje niedopuszczalność wszczęcia postępowania przygotowawczego, albowiem postępowanie to wszczyna się wówczas, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Umorzenie postępowania z powodu braku faktycznych podstaw oskarżenia może nastąpić nie tylko w fazie postępowania przygotowawczego, ale także po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu.

Czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa

Brak w czynie ustawowych znamion typu czynu zabronionego obejmuje sytuacje, gdy czyn wprawdzie zaistniał, jednak nie zawiera on wszystkich znamion określonego typu czynu zabronionego. Przesłanka braku znamion czynu zabronionego wymaga od organu procesowego niebudzącej wątpliwości oceny prawnej, że zachowanie sprawcy nie wyczerpuje ustawowych znamion danego typu czynu zabronionego, albo z innego powodu nie stanowi ono przestępstwa. Określenie „ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa” obejmuje dwie grupy okoliczności wyłączających przestępność czynu: 1) kontratypy oraz 2) okoliczności wyłączające winę. Kontratypami wyłączającymi bezprawność są obrona konieczna , stan wyższej konieczności, kolizja obowiązków, ryzyko nowatorskie, działanie w obronie społecznie uzasadnionego interesu oraz prawdziwości zarzutu.

Społeczna szkodliwość czynu jest znikoma

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. W razie ustalenia, że stopień szkodliwości społecznej czynu jest znikomy, zawsze następuje umorzenie postępowania nawet, gdy omawiana przesłanka ustalona zostanie po rozpoczęciu przewodu sądowego.

Oskarżony zmarł

Jeżeli w toku postępowania okaże się, że sprawcą czynu, o który toczy się postępowanie, jest osoba nieżyjąca, postępowanie to powinno być niezwłocznie umorzone. Omawiana przesłanka związana jest bowiem ściśle z osobą oskarżonego i powoduje ona zakaz wszczęcia oraz kontynuowania postępowania karnego przeciwko konkretnemu sprawcy.

Nastąpiło przedawnienie karalności

Przedawnienie karalności przestępstwa opracowaliśmy już TUTAJ.

Postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się

Stan rzeczy osądzonej zachodzi wówczas, gdy orzeczeniem merytorycznym rozstrzygnięta została kwestia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Pomiędzy orzeczeniem wcześniejszym i późniejszym zachodzić musi tożsamość podmiotowo-przedmiotowa. To drugie ma dotyczyć tego samego czynu tej samej osoby. Przeszkodę procesową stanowi prawomocne zakończenie postępowania, co do tego samego czynu tej samej osoby. Dotyczy to prawomocnego zakończenia postępowania sądowego oraz postępowania przygotowawczego przeciwko określonej osobie. Istotą przesłanki zawisłości sporu jest wyeliminowanie nieprawidłowej sytuacji polegającej na równoległym prowadzeniu dwóch, niezależnych od siebie postępowań o to samo.

Sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych

Tę materię opracowaliśmy już TUTAJ.

Brak skargi uprawnionego oskarżyciela

Dla wszczęcia postępowania sądowego wymagane jest wniesienie skargi przez uprawnionego oskarżyciela, a zatem takiego, który posiada określoną przepisami prawa legitymację do złożenia skargi w sprawie o dany czyn. Brak skargi uprawnionego oskarżyciela jest przesłanką o charakterze względnym. Co prawda nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania wobec braku skargi, a stwierdzenie jej braku prowadzi do umorzenia postępowania, niemniej wniesienie skargi przez uprawnionego oskarżyciela stanowi legitymacje do kontynuowania wadliwego postępowania. Wolno także wnieść skargę w sprawie, w której uprzednio postępowanie zostało umorzone właśnie z powodu jej braku, albowiem umorzenie postępowania rodzi powagę rzeczy osądzonej jedynie w odniesieniu do analogicznego układu procesowego

Brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej

Zagadnienie zezwolenia na ściganie wiąże się z immunitetami formalnymi o charakterze względnym, które mogą być uchylone decyzją określonego przez prawo organu. Immunitet formalny (procesowy) nie uchyla karalności określonego czynu, a jedynie zapewnia niedopuszczalność wszczęcia i prowadzenia postępowania karnego przeciwko sprawcy bez zezwolenia uprawnionego organu. Tego rodzaju immunitetów korzystają np. posłowie i Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia władzy, od których ustawa uzależnia ściganie, organy procesowe dokonują tylko czynności niecierpiących zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzających do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony lub zezwolenie będzie wydane.

 

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań