Celem postępowania przygotowawczego jest:
1) ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo. Postępowanie wszczyna się bowiem w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa i to dopiero we wszczętym postępowaniu należy ustalić, czy rzeczywiście miał miejsce czyn zabroniony i kogo można pociągnąć za niego do odpowiedzialności. Oznacza to też zakaz ustalania już przed wszczęciem postępowania, czy rzeczywiście popełniono przestępstwo, jeżeli tylko istnieje podejrzenie jego popełnienia.
2) wykrycie i w razie potrzeby ujęcie sprawcy. W momencie wszczynania postępowania osoba sprawcy nie musi być znana, ale też że wykryty ma być ten, kto w rzeczywistości jest sprawcą czynu, a więc że zadaniem organów postępowania przygotowawczego w toku całego stadium jest dążenie do ustalenia osoby rzeczywistego sprawcy, a samo przedstawienie danej osobie zarzutów, jako czynione w stanie uzasadnionego podejrzenia odnośnie do sprawstwa danej osoby
3) zebranie danych osobo-poznawczych i wykonanie wywiadu środowiskowego. W każdym postępowaniu przygotowawczym wyjaśnić te okoliczności sprawy, które mają znaczenie dla ustaleń w zakresie samego zaistnienia czynu zabronionego, jego znamion, osoby lub osób, które z uwagi na jego charakter zostały pokrzywdzone, rozmiaru szkody majątkowej, jeżeli wyrządzono ją takim zachowaniem.
4) wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie osób pokrzywdzonych i rozmiarów szkody. Mogą one być ograniczone do ustalenia, czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub do innego zakończenia postępowania.
5) zebranie, zabezpieczenie i utrwalenie dowodów w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zasadności wniesienia aktu oskarżenia albo innego zakończenia postępowania, jak również do przedstawienia wniosku o dopuszczenie tych dowodów i przeprowadzenie ich przed sądem.
Organy
Postępowanie przygotowawcze prowadzi lub nadzoruje prokurator, a w zakresie przewidzianym w ustawie prowadzi je Policja. Określone w ustawie czynności w postępowaniu przygotowawczym przeprowadza sąd.
Strony
W postępowaniu przygotowawczym pokrzywdzony i podejrzany są stronami. W wypadkach wskazanych w przepisach szczególnych określone uprawnienia przysługują również osobom nie będącym stronami. W czynnościach sądowych w postępowaniu przygotowawczym prokuratorowi przysługują prawa strony. Podczas czynności z udziałem pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym może być obecna osoba przez niego wskazana, jeżeli nie uniemożliwia to przeprowadzenia czynności albo nie utrudnia jej w istotny sposób. Na wniosek pokrzywdzonego zgłoszony w postępowaniu przygotowawczym, sąd powiadamia go o sposobie zakończenia sprawy listem zwykłym, przesłanym na wskazany przez pokrzywdzonego adres, wraz z odpisem prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie lub jego wyciągiem.
Pouczenie podejrzanego i pokrzywdzonego
Przed pierwszym przesłuchaniem należy pouczyć podejrzanego o jego uprawnieniach: do składania wyjaśnień, do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania, do informacji o treści zarzutów i ich zmianach, do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, do korzystania z pomocy obrońcy, w tym do wystąpienia o obrońcę z urzędu, do końcowego zapoznania się z materiałami postępowania przygotowawczego itd. Pouczenie należy wręczyć podejrzanemu na piśmie; podejrzany otrzymanie pouczenia potwierdza podpisem.
Przed pierwszym przesłuchaniem poucza się pokrzywdzonego o posiadaniu statusu strony procesowej w postępowaniu przygotowawczym oraz o wynikających z tego uprawnieniach, w szczególności: do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia i warunkach uczestniczenia w tych czynnościach, do korzystania z pomocy pełnomocnika, do końcowego zapoznania się z materiałami postępowania przygotowawczego itd.
Zażalenie
Osobom nie będącym stronami przysługuje zażalenie na postanowienia i zarządzenia naruszające ich prawa. Stronom oraz osobom nie będącym stronami służy zażalenie na czynności inne niż postanowienia i zarządzenia naruszające ich prawa. Zażalenie na postanowienia i zarządzenia oraz na inne czynności prokuratora w postępowaniu przygotowawczym rozpoznaje prokurator bezpośrednio przełożony.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
