Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć. Prawo do obrony w procesie karnym obejmuje zarówno prawo do osobistej obecności w trakcie przeprowadzanych czynności procesowych, w tym zwłaszcza do obecności w trakcie rozprawy, jak i prawo do korzystania z pomocy obrońcy.
Czynności nie przeprowadza się nie tylko wtedy, gdy strona należycie usprawiedliwiła swoje niestawiennictwo, ale również wtedy, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, iż niestawiennictwo wynikło z wyjątkowych przyczyn. Nieprawidłowe powiadomienie o rozprawie jest równoznaczne z niepowiadomieniem o niej i implikuje zawsze koniecznością zaniechania jej przeprowadzenia. Należyte usprawiedliwienie niestawiennictwa, to takie, które wskazuje na okoliczności rzeczywiście uniemożliwiające stronie stawienie się na rozprawę, udokumentowane w sposób niebudzący wątpliwości co do zaistnienia tych okoliczności.
Przed pierwszym przesłuchaniem należy pouczyć podejrzanego o jego uprawnieniach:
– do składania wyjaśnień,
– do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania,
– do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia,
– do korzystania z pomocy obrońcy,
– do końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania,
– do żądania przesłuchania z udziałem ustanowionego obrońcy.
Otrzymanie pouczenia na piśmie podejrzany potwierdza podpisem.
Sąd nie może dopuścić do wykonywania obowiązków obrońcy w sytuacji wyraźnie wskazującej, że obrona może nie mieć realnego charakteru. Obecność obrońcy oskarżonego może być uznana za wystarczającą tylko wtedy, gdy rzeczywiście może wypełniać swoje obowiązki. Jest oczywiste, że warunkiem realności prawa do obrony w toku postępowania przygotowawczego, jest dostęp podejrzanego i jego obrońcy do akt sprawy i do zgromadzonego materiału dowodowego.
Przyjęcie jako zasady procesu karnego prawa oskarżonego do obrony oznacza, że może on prowadzić akcję obrończą w toku całego procesu, a jednocześnie że w razie wątpliwości interpretacyjnych na gruncie konkretnych przepisów winny one być interpretowane tak, aby zapewnić realną możliwość prawa do obrony.
Oskarżony wyposażony jest w prawo do składania wyjaśnień i w prawo do milczenia. Może więc bez podania powodów odmówić odpowiedzi na pytanie lub w ogóle składania wyjaśnień, a skorzystanie z tej możliwości nie może być poczytywane za okoliczność obciążającą.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
