Art. 300. § 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Mienie jest „zajęte” z chwilą dokonania ustawowych formalności zajęcia przez uprawnioną do tego władzę, a stan „zajęcia” trwa ustawowo dopóty, dopóki nie zostania uchylony w toku przepisanego postępowania. Przestępstwo. dotyczy także mienia „zagrożonego zajęciem.” Nie jest więc wymagane, aby w czasie przestępnego działania istniało już orzeczenie, którego wykonanie sprawca chce udaremnić. Przestępstwa można się zatem dopuścić również wtedy, gdy egzekucja dopiero grozi, a więc w okresie, kiedy wierzyciel w sposób niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił dochodzić swojej pretensji majątkowej w drodze sądowej. Wystarczające jest więc, by składniki majątku były zagrożone zajęciem, jeżeli istnieje obiektywne, rzeczywiste i bezpośrednie niebezpieczeństwo zajęcia, a więc takie niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć.
Przestępstwo z art. 300 § 2 kk jest znamienne skutkiem, co oznacza, że w sytuacji, gdy przez zbycie zajętej rzeczy nie nastąpi uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela, brak jest realizacji wszystkich znamion tego przestępstwa. Karalnością objęto tylko te zachowania (czynności wykonawcze) dłużnika, które prowadzą do oznaczonego skutku – a skutkiem tym jest udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela.
Zachowanie polegające na otwarciu nowego rachunku bankowego,
przy równoczesnym przyjęciu założenia, iż w sposób bezsporny zostałoby udowodnione, że dokonał tego w celu, o jakim mowa w art. 300 § 2 kk może być ocenione wyłącznie jako usiłowanie mające na celu spowodowanie skutku w postaci udaremnienia wykonania orzeczenia sądu poprzez uszczuplenie lub udaremnienie zaspokojenia wierzyciela w drodze ukrycia składników majątku objętego zajęciem. Jedynie zaś wówczas gdyby istotnie na rachunek ten wpłynęły należne od jego dłużnika należności, jego czyn oceniony mógłby być jako dokonanie przestępstwa z art. 300 § 2 kk. O ukryciu zajętego majątku na nowo utworzonym koncie bankowym można byłoby mówić wyłącznie wówczas, gdyby ów majątek na koncie tym znalazł się.
Wyprowadzanie majątku ze spółki
Za osobę zajmującą się cudzymi sprawami majątkowymi można uznać tylko tego, kogo obowiązki i uprawnienia obejmują łącznie zarówno dbałość o uchronienie powierzonego mienia przed uszczerbkiem, zniszczeniem lub zagubieniem, pogorszeniem stanu interesów majątkowych, jak i wykorzystanie tego mienia w procesie gospodarowania w taki sposób, aby zostało ono powiększone lub wzrosła jego wartość. Ten zatem, kto ma jedynie obowiązki w zakresie dbałości o to, aby stan mienia powierzonego nie uległ pogorszeniu, nie może być uważany za zajmującego się cudzymi sprawami majątkowymi.
Pobieranie ze spółki znacznych środków pieniężnych w formie zaliczek miało na celu udaremnienie wykonania egzekucji. Usuwanie składników majątku spółki, za który spółka ponosiła odpowiedzialność wobec wierzycieli, było in concreto działaniem na szkodę wierzyciela. Zagrożonym niewypłacalnością może być każdy dłużnik podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.
Zbycie rzeczy zajętej w postępowaniu egzekucyjnym
Zbycie rzeczy zajętej w postępowaniu egzekucyjnym, prowadzonym na podstawie kodeksu postępowania cywilnego, może wyczerpywać znamiona przestępstwa określonego w art. 300 § 2 kk – mimo przewidzianej w art. 848 kpc możliwości kontynuowania postępowania egzekucyjnego przeciwko nabywcy rzeczy – o ile zaistnieje skutek w postaci udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela. Zachowanie się sprawcy, polegające na niewpuszczeniu do zamkniętego mieszkania organu egzekucyjnego, nie jest zbieżne z żadnym ze sposobów popełnienia przestępstwa, wyczerpująco wyliczonych w art. 282 kk.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.