Dla określenia prędkości bezpiecznej w nocy, spośród wszystkich parametrów ją określających, priorytetowe znaczenie ma widoczność drogi. Kierujący pojazdem – zgodnie z art. 19 ust. 1 prawa o ruchu drogowym – ma obowiązek dostosować prędkość do widoczności drogi; od rodzaju używanych świateł zależy zatem prędkość, z jaką może prowadzić pojazd. Prędkość bezpieczną wyznacza system: kierowca – pojazd – droga. Elementy te pozostają ze sobą w stosunku wzajemnego powiązania i uwarunkowania (…) W systemie tym najważniejszą rolę odgrywa kierujący pojazdem. Stanowi on niezmienny podsystem, podczas gdy pozostałe zmieniają się i dają niezliczoną ilość sytuacji drogowych, na które powinien on reagować; jest jedynym świadomym elementem sytuacji drogowej i w głównej mierze od niego zależy poziom bezpieczeństwa ruchu”. Następnie w tezie 5. zwraca uwagę na to, że „ustalając prędkość pojazdu, kierujący nim musi (…) mieć na uwadze nie tylko swe umiejętności i doświadczenie w prowadzeniu pojazdu (…), ale także aktualny stan, w jakim się znajduje” (w tej kwestii zob. też wyrok SA w Katowicach z dnia 7 kwietnia 2005 r., II AKA 92/05, KZS 2005, nr 7-8, poz. 116, z aprobującą glosą R.A. Stefańskiego, Paragraf na drodze 2006, nr 1, s. 20-25). Z kolei, sygnalizując, że „prędkość bezpieczna jest uwarunkowana sytuacyjnie” i że „prędkość bezpieczna nie jest wartością ogólną dla wszystkich w danym miejscu o czasie; jest wartością zindywidualizowaną, różną dla poszczególnych kierujących” (teza 10), akceptuje to, że „Kierujący pojazdem, mając na uwadze okoliczności dotyczące jego osoby, np. stan psychofizyczny, umiejętności, a także elementy odnoszące się do pojazdu i drogi, ma wybrać taką prędkość, która pozwoli mu zapanować nad pojazdem.
Ocena, jaka prędkość jest bezpieczna w danych warunkach, jest pozostawiona kierującemu pojazdem (…) Kierowca musi bezbłędnie ocenić wszystkie wyżej wymienione warunki i w zależności od nich wybrać prędkość właściwą” (teza 9; por. też R.A. Stefański: Prędkość bezpieczna w orzecznictwie Sądu Najwyższego (w:) Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego 1996, nr 3-4, s. 24) i to, że „przy znacznym upojeniu alkoholowym kierowcy nawet szybkość 20 czy 10 kilometrów może być uznana za nadmierną, zagrażającą bezpieczeństwu na jezdni” (por. też R.A. Stefański: Prawo o ruchu drogowym z orzecznictwem Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 1993, s. 59).
Przykład z sprawy sądowej
W świetle przepisu art. 19 ust. 1 PrDrog, który nakłada na kierującego pojazdem obowiązek poruszania się z prędkością bezpieczną zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, S. P. bez wątpienia popełnił błąd w technice prowadzenia pojazdu, pozostający w związku przyczynowym z wystąpieniem skutku w postaci tragicznego potrącenia pokrzywdzonej E. M. Prawidłowa technika prowadzenia pojazdu w konkretnych warunkach drogowych wymagała bowiem bądź to zmiany świateł na drogowe (co nawet przy prędkości rzędu 80 km/h pozwalało, przy należytej reakcji, na uniknięcie potrącenia) bądź to – jeśli oskarżony nie zdecydował się na zmianę świateł, chociaż nic temu nie stało na przeszkodzie (nie zachodziła bowiem żadna z okoliczności wymienionych w art. 51 ust. 3 pkt zd. ostatnie) – zredukowania prędkości pojazdu i dostosowania jej do widoczności drogi oraz stanu psychofizycznego w jakim oskarżony się znajdował, a co do którego musiał on mieć świadomość. Wymagała tego nie tylko zasada określona w art. 19 ust. 3 PrDrog, ale także zasada ostrożności, sformułowana w art. 3 ust. 1 PrDrog, którą należy odczytywać jako nałożony na uczestnika ruchu obowiązek podjęcia wszelkich działań zapewniających bezpieczeństwo ruchu drogowego. Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 26 lutego 2016 r. III KK 358/15
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
