Na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa czy dochodzenia (sprawy) przysługuje zażalenie:
1) pokrzywdzonemu,
2) instytucji zawiadamiającej,
3) osobie która złożyła zawiadomienie o przestępstwie jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw.
Uprawnienia do wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego nie mają natomiast osoby, których prawa (dobra prawne) zostały jedynie zagrożone przez przestępstwo, a więc gdy nie doszło do naruszenia praw tych osób.
Na postanowienie o umorzeniu śledztwa czy dochodzenia (sprawy) przysługuje zażalenie:
1) stronom,
2) instytucji państwowej lub samorządowej, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie,
3) osobie, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie określonym w art. 228-231, art. 233, art. 235, art. 236, art. 245, art. 270-277, art. 278-294 lub w art. 296-306 Kodeksu karnego, jeżeli postępowanie karne wszczęto w wyniku jej zawiadomienia, a wskutek tego przestępstwa doszło do naruszenia jej praw.
Uprawnionym do złożenia zażalenia przysługuje prawo przejrzenia akt. Jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, nie zostanie w ciągu 6 tygodni powiadomiona o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego albo powołanego do nadzoru nad organem, któremu złożono zawiadomienie.
Kodeks postępowania karnego reguluje przebieg postępowania zażaleniowego w sposób następujący:
– pokrzywdzony wnosi zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, za pośrednictwem prokuratora, który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu lub odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego,
– uwzględniając zażalenie, sąd uchyla zaskarżone postanowienie, wskazując powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić; wskazania te są dla organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze wiążące;
– jeżeli po dokonaniu czynności wskazanych przez sądową instancję organ prowadzący postępowanie przygotowawcze nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wydaje ponownie postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia;
– w sytuacji określonej w punkcie poprzednim pokrzywdzony, który wykorzystał uprawnienia przewidziane (a więc ten, który zaskarżył powyższe postanowienia), może wnieść subsydiarny akt oskarżenia.
Na ponowne postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego pokrzywdzonemu zażalenie już nie przysługuje.
W sprawach z oskarżenia prywatnego zażalenie na postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia lub o umorzeniu postępowania przygotowawczego rozpoznaje prokurator nadrzędny, jeżeli postanowienie zapadło z uwagi na brak interesu społecznego w ściganiu z urzędu sprawcy,
Ustawa w sposób wyraźny stanowi o możliwości wniesienia zażalenia na bezczynność organu powołanego do prowadzenia śledztwa, w zakresie rozpoznania wniesionego zawiadomienia o przestępstwie. Jeżeli podmiot zawiadamiający nie zostanie w ciągu 6 tygodni poinformowany o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania, ma prawo wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego (jeżeli wniesiono doniesienie do prokuratora, niezależnie od tego, czy w tej sprawie należałoby wszcząć śledztwo czy też dochodzenie) albo do prokuratora sprawującego nadzór nad organem, do którego wniesiono doniesienie (w sprawach, w których należy prowadzić dochodzenia, oraz w sytuacji, gdy zawiadomienie dotyczy czynu objętego zakresem przedmiotowym śledztwa, jednak organ Policji nie przekazał tego zawiadomienia prokuratorowi.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
