Jeżeli postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a nie zachodzą warunki do zastosowania środków zabezpieczających, umarza się śledztwo bez konieczności uprzedniego zaznajomienia z materiałami postępowania i jego zamknięcia. Postanowienie o umorzeniu śledztwa powinno zawiera dokładne określenie czynu i jego kwalifikacji prawnej oraz wskazanie przyczyn umorzenia. Jeżeli umorzenie następuje po wydaniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów albo przesłuchaniu osoby w charakterze podejrzanego, postanowienie o umorzeniu powinno zawierać także imię i nazwisko podejrzanego oraz w razie potrzeby inne dane o jego osobie.
Postępowanie przygotowawcze może być umorzone w całości lub części. W całości umarza się postępowanie w odniesieniu do zdarzeń będących przedmiotem postępowania. Będzie to więc umorzenie „w sprawie” (in rem) lub umorzenie in personam, jeżeli w toku postępowania przedstawiono określonej osobie zarzut popełnienia przestępstwa .Częściowe umorzenie śledztwa następuje wówczas, gdy sprawa zostanie skierowana z aktem oskarżenia do sądu, jednak w odniesieniu do niektórych zarzutów lub określonych podejrzanych zachodzą przyczyny umorzenia. postępowania przygotowawczego. Sprawa, w której nastąpiło częściowe umorzenie śledztwa, powinna być skierowana z aktem oskarżenia do sądu w zasadzie dopiero wówczas, gdy postanowienie o częściowym umorzeniu uprawomocniło się.
Niemożność przypisania konkretnej osobie popełnienia czynu, za który grozi odpowiedzialność karna, może nastąpić w wypadku braku elementu o charakterze faktycznym lub prawnym. Przyczyny umorzenia postępowania przygotowawczego wobec braku elementu faktycznego to: niewykrycie sprawcy przestępstwa oraz niepopełnienie czynu, w związku z którym prowadzono postępowanie. Natomiast brak elementów o charakterze prawnym to: brak ustawowych znamion czynu zabronionego, wyłączenie przez ustawę karalności sprawcy czynu oraz wykluczenie przez ustawę przestępności czynu. W uzasadnieniu postanowienia o umorzeniu śledztwa należy wymienić osoby, przeciwko którym toczyło się postępowanie, oraz zarzuty albo zdarzenia będące jego przedmiotem, zwięźle przedstawić czynności, jakich dokonano, i poczynione ustalenia, ocenić zebrane dowody oraz wskazać powody faktyczne i prawne, które zadecydowały o umorzeniu.
Jeżeli w toku śledztwa wszczętego o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego okaże się, że czyn będący przedmiotem postępowania jest przestępstwem ściganym z oskarżenia prywatnego, a interes społeczny nie wymaga objęcia oskarżenia, prokurator wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania. W postanowieniu wskazuje się wówczas jako podstawę nie tylko brak w czynie znamion przestępstwa z oskarżenia publicznego, ale także można wskazać brak interesu społecznego w kontynuowaniu ścigania z urzędu albo w objęciu ściganiem z urzędu.
Dowody rzeczowe
W razie umorzenia śledztwa prokurator wydaje postanowienie co do dowodów rzeczowych. Na to postanowienie przysługuje zażalenie podejrzanemu, pokrzywdzonemu i osobie, od której przedmioty te odebrano lub która zgłosiła do nich roszczenie. Po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu śledztwa prokurator występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku. Z takim wnioskiem prokurator może wystąpić również w wypadku umorzenia postępowania wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, o ile przepis przewiduje orzeczenie przepadku.
Umorzenie śledztwa i zastosowanie środków zabezpieczających
Jeżeli zostanie ustalone, że podejrzany dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności, a istnieją podstawy do zastosowania środków zabezpieczających, prokurator po zamknięciu śledztwa kieruje sprawę do sądu z wnioskiem o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających. Jeżeli sąd nie znajduje podstaw do uwzględnienia wniosku, przekazuje sprawę prokuratorowi do dalszego prowadzenia. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
