W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego. Należy podkreślić, że uprawnienie oskarżyciela posiłkowego do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze strony nie jest ograniczone ze względu na etap postępowania sądowego. Oskarżyciel posiłkowy ma więc prawo realizowania swych interesów procesowych i podejmowania czynności przysługujących stronie postępowania również w postępowaniu apelacyjnym, z wszystkimi wiążącymi się z jego statusem konsekwencjami procesowymi.
Przykładowo, przedmiotem ochrony w przypadku czynu zabronionego fałszerstwa dokumentów jest dobro prawne ogólnej natury, jakim jest wiarygodność dokumentu. Powoduje to, że w postępowaniu o taki czyn brak jest pokrzywdzonego. To zaś z kolei powoduje, że nie ma również osoby, która mogłaby działać w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Oświadczenie o działaniu
Jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Cofnięcie aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego nie pozbawia uprawnień oskarżyciela posiłkowego. Pokrzywdzony, który uprzednio nie korzystał z uprawnień oskarżyciela posiłkowego, może w terminie 14 dni od powiadomienia go o cofnięciu przez oskarżyciela publicznego aktu oskarżenia oświadczyć, że przystępuje do postępowania jako oskarżyciel posiłkowy. Pozbawienie pokrzywdzonego prawa do udziału w postępowaniu sądowym przez brak stosownego pouczenia lub brak zawiadomienia o terminie pierwszej rozprawy, na której mógłby złożyć stosowne oświadczenie należy traktować jako szczególne naruszenie prawa procesowego, które nie może w konsekwencji całkowicie pozbawić go możliwości udziału w postępowaniu.
Pokrzywdzony, który po wniesieniu aktu oskarżenia nie korzystał ze swych procesowych uprawnień, o których był pouczony i nie złożył oświadczenia, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego, bądź też nie wytoczył powództwa cywilnego, nie nabywa uprawnień strony procesowej, mogącej jako osoba uprawniona zaskarżyć postanowienie sądu wydane w tej fazie postępowania, nawet w sytuacji w której nie doszło jeszcze do rozpoczęcia przewodu sądowego, wyznaczającego końcowy termin do urzeczywistnienia tego uprawnienia.
Niewładanie językiem polskim
Oskarżycielowi posiłkowemu, który nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim, orzeczenie podlegające zaskarżeniu lub kończące postępowanie doręcza się wraz z tłumaczeniem; za zgodą oskarżyciela posiłkowego można poprzestać na ogłoszeniu przetłumaczonego orzeczenia kończącego postępowanie, jeżeli nie podlega ono zaskarżeniu.
Odstąpienie od oskarżenia
W razie odstąpienia oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia nie może on ponownie przyłączyć się do postępowania. O odstąpieniu oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia w sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd zawiadamia prokuratora. Nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania. Postanowienie o umorzeniu postępowania może wydać także referendarz sądowy.
Śmierć oskarżyciela posiłkowego
Śmierć oskarżyciela posiłkowego nie tamuje biegu postępowania; osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu mogą przystąpić do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego w każdym stadium postępowania. W razie śmierci oskarżyciela posiłkowego, który samodzielnie popierał oskarżenie.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
