Każdy wyrok powinien spełniać postulat jasności, jednoznaczności i czytelności nie tylko dla osób profesjonalnie zajmujących się stosowaniem prawa sądowego, ale również dla wszystkich takiej znajomości przedmiotu nieposiadających. Każdy wyrok powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu, który go wydał, oraz sędziów, ławników, oskarżycieli i protokolanta;
2) datę oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku;
3) imię, nazwisko oraz inne dane określające tożsamość oskarżonego;
4) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu;
5) rozstrzygnięcie sądu;
6) wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej.
Wyrok skazujący powinien ponadto zawierać:
1) dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu oraz jego kwalifikację prawną;
2) rozstrzygnięcia co do kary i środków karnych, środków kompensacyjnych i przepadku, a w razie potrzeby – co do zaliczenia na ich poczet okresów wskazanych w art. 63 Kodeksu karnego.
Dokładne określenie zarzucanego, a następnie przypisanego oskarżonemu przestępstwa powinno zawierać m.in. niezbędny z punktu widzenia ustawowych znamion danego przestępstwa opis czynu a to: oznaczenie czasu i miejsca jego popełnienia oraz elementy zachowania sprawcy wypełniające ustawowe znamiona czynu zabronionego i ewentualnie także istotne elementy konkretyzujące ten czyn. Opisem i kwalifikacją prawną czynu, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu, jest wyłącznie to, co oskarżyciel zarzucił oskarżonemu w pierwotnym, pisemnym akcie oskarżenia skierowanym do sądu, a nie to, co ewentualnie zmodyfikował w trakcie rozprawy. Zatem w opisie czynu należy zawrzeć te elementy, które należą do istoty czynu przestępczego, a więc dotyczą jego podmiotu, rodzaju atakowanego dobra, czasu, miejsca oraz sposobu popełnienia, a także wynikłych skutków.
Nieprawidłowe jest redagowanie wyroku w ten sposób, że wymieniona jest w nim jedynie podstawa prawna wymiaru kary, a pominięta podstawa prawna skazania (kwalifikacja prawna czynu przypisanego). Każdy z tych elementów powinien być w wyroku wyraźnie przytoczony.
W zakresie ustalenia przypisanego czynu wyrok i uzasadnienie muszą stanowić jedną całość, a uzasadnienie powinno precyzować ustalenia zawarte w wyroku, zaś ustalenia te mają odpowiadać ustawowym znamionom przestępstwa przypisanego oskarżonemu.
Odstąpienie przez sąd od obowiązku orzeczenia konkretnej kary jest rozstrzygnięciem, które powinno być zawarte w wyroku w postaci wyraźnego zapisu. Samo powołanie przepisu upoważniającego do podjęcia określonego rozstrzygnięcia nie jest wystarczające. Nie wystarcza również powołanie się na taki przepis w uzasadnieniu wyroku. W uzasadnieniu wyroku należy wskazać, czym kierował się sąd, podejmując konkretne rozstrzygnięcie.
W każdym postępowaniu karnym niezbędnym warunkiem wydania skazującego orzeczenia jest ustalenie, że konkretne zachowanie wyczerpuje znamiona przepisu ustawy karnej, przyjętego za podstawę skazania. Niezbędne jest zatem wskazanie w opisie czynu, przypisanego jego sprawcy, na czym polegało przestępne działanie.
Sąd ma obowiązek każdorazowego ustalenia faktycznego zamiaru sprawcy i zamiar taki winien ocenić obiektywnie, a nie na potrzeby danej sprawy, winien też jednoznacznie określić rodzaj zamiaru w opisie przypisanego oskarżonemu czynu. W każdym przestępstwie należy poza stroną przedmiotową określić także jego stronę podmiotową, czyli tzw. formę winy.
Orzeczenia wyroku powinny być zamieszczane w odpowiedniej kolejności, a to skazania na kary i środki karne dotyczące poszczególnych czynów, a w dalszej kolejności – kary łączne, zaliczanie aresztowania, koszty i opłaty aż po uniewinnienia itd. Wymaga tego, po pierwsze – powinność formułowania wyroków w sposób łatwo zrozumiały dla każdego, po drugie – logika prawnicza wymagająca kompletności wypowiedzi w tej samej materii, po trzecie – respektowanie wymogów prawa materialnego, gdy chodzi o orzeczenia obligatoryjne.
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji. Prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
