Art. 59. ustawy przeciwdziałaniu narkomani
1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, udziela innej osobie środka odurzającego, substancji psychotropowej lub nowej substancji psychoaktywnej, ułatwia użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego, substancji psychotropowej lub nowej substancji psychoaktywnej małoletniemu, ułatwia użycie albo nakłania go do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Przez termin „wprowadzenie do obrotu” użyty w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii rozumie się udostępnianie osobom trzecim odpłatnie lub nieodpłatnie środków odurzających lub substancji psychotropowych lub ich prekursorów. W tym stanie rzeczy wprowadzeniem do obrotu środków odurzających lub substancji psychotropowych będzie każda czynność polegająca na przeniesieniu własności lub posiadania takich środków lub substancji, w wyniku której ich odbiorca uzyska do nich dostęp, a zatem będzie mógł z nich swobodnie korzystać. Udziałem zaś w obrocie będzie również przekazanie lub przejęcie tych środków w wyniku którego osoba je otrzymująca będzie mogła z nich swobodnie korzystać, ale nie tylko.
Udzielanie oznacza czynność przekazania środka odurzającego jedynie wtedy, gdy sprawca sprzedaje go osobie będącej konsumentem narkotyku, a więc gdy środek ten ma służyć zaspokojeniu własnych potrzeb nabywcy. Innymi słowy – „udzielenie” inne osobie jest specyficzną, wyodrębnioną ustawowo postacią wprowadzenia narkotyku do obrotu, gdy adresatem owego obrotu jest bezpośredni konsument narkotyku. Natomiast w sytuacji kiedy nabywca środków odurzających nie jest ich konsumentem i nabywa je w celu późniejszego przekazania innej osobie (czyli występuje w roli dealera), mamy do czynienia z udostępnieniem narkotyku, czyli – zgodnie z art. 4 pkt 34 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.) – wprowadzeniem go do obrotu w rozumieniu jej art. 56 ust. 1. Możliwość kwalifikacji czynu, jako przestępstwa wprowadzania do obrotu środka odurzającego, wymaga także rozważenia czy w grę wchodzić będzie podstawowa postać tego przestępstwa, czy też postać kwalifikowana z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485 ze zm.), ze względu na ilość przekazanej marihuany.
Czyn z art. 56 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 224) jest przestępstwem materialnym w odniesieniu dla formy sprawczej w postaci ”wprowadzenia do obrotu”. Dla jego zaistnienia konieczne jest określenie skutku w postaci wprowadzenia do obrotu środków odurzających, substancji psychotropowej lub słomy makowej. Jeżeli nie nastąpi wprowadzenie środków do obrotu, to sprawca odpowiada za usiłowanie dokonania przestępstwa. Dla przypisania tego przestępstwa w formie dokonania wystarczy jednokrotne wprowadzenie środków odurzających do obrotu.
Dla bytu przestępstwa z art. 56 wyżej cytowanej ustawy nie ma zatem potrzeby ustalania czy i komu konkretnie sprawcy przekazali uzyskane narkotyki. Niezbędne jest natomiast wykazanie, że zostały one uzyskane w celu późniejszego ich przekazania kolejnej osobie niebędącej konsumentem. Zważywszy na ilość narkotyków będących przedmiotem poszczególnych przestępstw bezspornym często jest, że oskarżeni nie nabywali narkotyków na własne potrzeby ale właśnie w celu przekazania ich osobom prowadzącym dalszą ich dystrybucję, a więc nie bezpośrednim konsumentom.
Oddanie całej zawartości kryminalnej przestępstwa, poprzez właściwe zakwalifikowanie czynu, nie może być dokonywane w oderwaniu od okoliczności faktycznych konkretnej sprawy, zatem nie można wykluczyć sytuacji, w których dopuszczalna będzie kumulatywna kwalifikacja powołanych przepisów. Przykładem takowej będzie sytuacja, gdy nabywca środków odurzających lub substancji psychotropowych czyni to zarówno w celu ich dalszej odsprzedaży, jak też celem zaopatrzenia siebie. W sytuacji, gdy sprzedający ma świadomość, że część z przekazywanych środków odurzających lub substancji psychotropowych trafi do dalszego obrotu, a część zostanie przeznaczona na własny użytek ich odbiorcy, mamy do czynienia ze zbiegiem przepisów art. 43 ust. 1 (obecnie art. 56 ust. 1 lub w razie znacznej ilości środków – art. 56 ust. 3) oraz art. 46 ust. 1 lub 2 ustawy z 24 kwientia1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (obecnie art. 59 ust. 1 lub 2 ustawy z 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii). Oczywisty jest przy tym fakt, iż przyjęcie takiej kumulatywnej kwalifikacji wymaga ustalenia, że osoba wprowadzająca środki odurzające lub substancje psychotropowe do obrotu ma świadomość, że odbiorca, jest nie tylko uczestnikiem obrotu, który przekaże te środki dalej, ale także konsumentem, któremu udziela tychże środków na własny użytek (podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 15 stycznia 2009 roku w sprawie II AKA 249/08).
Nie ulega wątpliwości, że samo posiadanie środków odurzających nie stanowi dowodu dopuszczenia się przez sprawcę także innych przestępstw określonych w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, z którymi to posiadanie się łączy. Należy sprawcy wykazać wypełnienie znamion owych innych przestępstw i wówczas posiadanie środków odurzających będących ich przedmiotem stanowi czyn współukarany.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
