Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Dobrowolna rezygnacja, zwrot i spłacenie kredytu czy pożyczki pozyskanej w wyniku oszustwa czy wyłudzenia – art. 297 § 3 k.k.

Art. 297 kodeksu karnego § 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu wsparcia finansowego lub instrumentu płatniczego, określonych w § 1, zrezygnował z dotacji lub zamówienia publicznego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego.

Zarówno w literaturze przedmiotu jak i orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych panuje zgodność, co do tego, że o dobrowolności zachowań skutkujących bezkarnością sprawcy można mówić tylko wówczas, gdy mając świadomość możliwości osiągnięcia zamierzonego celu, sprawca przerywa swoje działanie z własnej woli, a nie dlatego, że osiągnięciu celu sprzeciwiły się przyczyny od niego niezależne (por.A. Zoll, Komentarz do art. 15 Kodeksu karnego, (…), wyrok SN z dnia 3 stycznia 1980 r., I KR 329/79, OSNKW rok 1980, Nr 9, poz. 73, wyrok SA w Katowicach z dnia 17 maja 2001 r., II K 139/2001, Prok. i Pr. rok 2002, Nr 3, poz. 16).

W toku dokonywania wykładni przepisu art. 297 § 3 KPK i zawartego w nim wyrażenia „przed wszczęciem postępowania karnego” wziąć należy wreszcie pod uwagę poglądy prezentowane w piśmiennictwie, ponieważ w orzecznictwie nie wypowiadano się wiążąco w tej materii. W literaturze, za wszczęcie postępowania, o którym mowa w art. 297 § 3 KK uznaje się przeważnie wszczęcie postępowania w sprawie – in rem, przy czym często komentatorzy tak samo interpretują zwrot „przed wszczęciem postępowania karnego” w odniesieniu do art. 297 § 3 KK i art. 296 § 5 KK (tak: P. Kardas, Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. A. Zoll, Warszawa 2008, s. 607 w zw. ze stroną 534; R. Zawłocki, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz, red. A. Wąsek, Warszawa 2010, s. 1396 w zw. ze stroną 1326 oraz Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2013, s. 762 w zw. ze stroną 722; J. Giezek, Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz, Warszawa 2014, teza 39 do art. 297 KK; R. Góral, Kodeks karny, praktyczny komentarz, Warszawa 1998, s. 390 i 388; M. Klubińska, Przestępstwo oszustwa gospodarczego z art. 297 KK, Monografie A. Wujastyk, Przestępstwa tzw. oszustw kredytowych w ustawie oraz praktyce prokuratorskiej i sądowej, Monografie która wskazuje nawet na potrzebę zmiany oznaczenia terminu końcowego z art. 297 § 3 KK, przez stworzenie możliwości skorzystania przez sprawcę z klauzuli bezkarności do momentu ujawnienia przestępstwa przez uprawnione organy).

Inaczej uważa A. Marek (Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, s. 627), uznając, że w przepisie art. 296 § 5 KK chodzi o wszczęcie postępowania przeciwko osobie (co do art. 297 § 3 KK w komentarzu nie wypowiedziano się). Zdaniem tego autora przemawia za tym ratio legis przepisu i interes pokrzywdzonego.

W świetle brzmienia art. 297 § 3 KK, w którym zostały ukonstytuowane warunki skorzystania przez sprawcę z klauzuli niekaralności, zdaje się nie budzić zastrzeżeń, że konieczne do tego jest spełnienie przez sprawcę warunku dobrowolnego zaspokojenia roszczenia pokrzywdzonego „przed wszczęciem postępowania karnego” i to postępowania karnego dotyczącego tego konkretnego czynu. Termin dla podjęcia przez sprawcę czynności umożliwiających mu okazanie „czynnego żalu” jest limitowany wszczęciem postępowania w fazie ”in rem”, to jest wszczęcia postępowania w danej sprawie, którego podstawą pozostaje uzasadnione, zatem oparte na racjonalnych przesłankach podejrzenie popełnienia przestępstwa, czyli zaistnienie zawinionego, sprzecznego z prawem działania człowieka.

Nie można natomiast mówić o dobrowolności wówczas, gdy sprawca wiedząc o toczącym się już postępowaniu karnym zmierza do uniknięcia odpowiedzialności karnej spłacając kredyt. Motywacja sprawcy jest w takiej sytuacji zgoła inna od motywacji osoby, która spłaca wyłudzony kredyt zanim organy ścigania podjęły czynności w sprawie. W tym pierwszym przypadku można by mówić o swego rodzaju kalkulacji sprawcy zmierzającej wprost od uniknięcia odpowiedzialności karnej. Wydaje się zatem, że możliwość uniknięcia kary wynikająca z art. 297 § 3 KK, możliwość o wyjątkowym w końcu charakterze, nie powinna być interpretowana rozszerzająco. Przemawiają za tym w pierwszej kolejności rezultaty wykładni językowej w odniesieniu do pojęcia wszczęcia postępowania karnego oraz rozumienie istoty dobrowolności działań sprawcy.

Stosownie do treści art. 303 KPK postanowienie o wszczęciu śledztwa wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. W tym postanowieniu określa się czyn będący przedmiotem Trzeba jeszcze poczynić spostrzeżenie, że ewentualne skorzystanie przez oskarżonego z klauzuli niekaralności przewidzianej w art. 297 § 3 KK nie wyłącza poniesienia przez niego odpowiedzialności za popełnienie czynu z art. 270 § 1 KK, czyli fałszerstwa dokumentów. Dobrowolne zaspokojenie roszczeń pokrzywdzonego nie usuwa bowiem kryminalnej zawartości fałszerstwa dokumentów, ani nie jest czynnym żalem w odniesieniu do tego przestępstwa.

Zaznaczyć też trzeba, że rozważanie zastosowania wobec oskarżonego instytucji przewidzianej w art. 297 § 3 KK, wymaga głębszej analizy okoliczności mających znaczenie dla ustalenia dobrowolności działania oskarżonego.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań