Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Kupno i sprzedaż kradzionego samochodu

Przestępstwo z art. 291 § 1 kk popełnia ten, kto nabywa lub pomaga do zbycia albo przyjmuje lub pomaga do ukrycia rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego. Dla bytu przestępstwa z art. 291§1 kk nie wystarcza jednak wskazane w tym przepisie działanie w stosunku do rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego. Warunkiem odpowiedzialności za ten czyn jest bowiem świadomość sprawcy, że jego zachowanie takiej rzeczy dotyczy.

Czyn z art. 292 kk, od występku z art. 291 kk różni się przede wszystkim stroną podmiotową, która charakteryzuje się istnieniem nieumyślności w odniesieniu do znamienia pochodzenia rzeczy z czynu zabronionego. Sprawca nie zdaje sobie sprawy z tego, że rzecz została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, choć może i powinien to przypuszczać. Chodzi tu o tzw. nieświadomą nieumyślność, tzn. że możność i powinność przewidywania należy oceniać nie w odniesieniu do konkretnego sprawcy, ale w nawiązaniu do możliwości tzw. modelowego obywatela, na co wskazuje znamię powinności przewidywania. Znamiona czynności wykonawczej, jak nabycie, pomoc do zbycia, przyjęcie lub pomoc do ukrycia są objęte umyślnością. Nieumyślność dotyczy tylko samego pochodzenia rzeczy.

Kluczowe znaczenie przy wykładni komentowanego przepisu ma odnoszące się do strony podmiotowej znamię towarzyszących okoliczności, na podstawie których sprawca może i powinien przypuszczać, że rzecz została uzyskana za pomocą czynu zabronionego. Pojęcie to jest nieostre. Można jedynie stwierdzić, że są to okoliczności, na podstawie których sprawca ma możliwość powzięcia przypuszczenia, że rzecz pochodzi z czynu zabronionego. Nie chodzi tu o uzyskanie pewności, ponieważ wówczas sprawca dopuściłby się paserstwa umyślnego. Wystarczy możliwość powzięcia przypuszczenia. Okoliczności winny mieć charakter obiektywny i winny być uświadomione przez sprawcę. Jest tego rodzaju okolicznością zaoferowanie, prośba o pośrednictwo w zbyciu lub złożenie rzeczy w sytuacji, kiedy sprawca wiedział, że w niedawnej przeszłości miała miejsce kradzież tego rodzaju rzeczy. Okoliczności, o których mowa, mogą dotyczyć także osoby, od której sprawca otrzymał rzecz, a więc na przykład wiedzy sprawcy o jej uprzedniej karalności, wiedzy, czy popełniała ona w przeszłości przestępstwa, w wypadku kiedy sprawca nie zna tej osoby – jej wyglądu, młodego wieku. W zakresie znamienia ukrycia rzeczy stwierdzenie, że sprawca mógł i powinien przypuszczać, iż zostały one uzyskane za pomocą czynu zabronionego, jest stosunkowo łatwe. W sytuacji kiedy sprawca jest proszony o pomoc w ukryciu danej rzeczy, jest wysoce prawdopodobne, że rzecz nie jest legalnego pochodzenia. ( Komentarz do art.292 Kodeksu karnego. Marek Kulik).

Nie ulega wątpliwości, że nabywca używanego samochodu powinien zachować stosowną do okoliczności szczególną ostrożność w celu upewnienia się, czy samochód nie pochodzi z kradzieży. Bezsprzecznie powinien on bowiem liczyć się z możliwością zbycia mu pojazdu skradzionego. Dlatego też spoczywa na nim obowiązek upewnienia się w ramach ogólnego doświadczenia życiowego oraz przeciętnego doświadczenia kierowcy co do stanu prawnego nabywanego samochodu. Nie jest oczywiście możliwe wskazanie i drobiazgowe wyliczenie wszystkich czynności sprawdzających spoczywających na nabywcy pojazdu, celem utwierdzenia się w przekonaniu, iż samochód nie jest skradziony, które niekiedy in concreto dyktują okoliczności określonej transakcji. To na kupującym spoczywa szczególny obowiązek sprawdzenia tych pojazdów pod kątem ich legalności.

W praktyce wymagane jest co najmniej sprawdzenie przez osobę nabywającą taki pojazd tożsamości zbywcy i jego uprawnienia do rozporządzania danym pojazdem, skontrolowania dowodu rejestracyjnego pojazdu, dokonania oględzin samochodu, w szczególności sprawdzenia numeru VIN, numeru silnika i tabliczki znamionowej, sprawdzenia czy przekazane wraz z pojazdem kluczyki otwierają wszystkie zamki w pojeździe. Niekiedy konkretne okoliczności, np. zbyt niska cena oferowanego do sprzedaży samochodu, mogą nakazywać wzmożoną ostrożność nabywcy. Winien zatem zażądać od zbywcy karty pojazdu celem odszukania informacji o ewentualnych zmianach właściciela, dowodu przejścia własności samochodu na zbywcę, czy wreszcie dokumentacji dotyczącej sprowadzenia pojazdu z zagranicy.

W przypadku, gdy wyniki oględzin samochodu wskazywałyby na ślady kradzieży, przerobienia numeru VIN lub silnika, zmiany zapisów na tabliczce znamionowej, odkształcenia zamków drzwiowych, na dorabiane klucze do drzwi, różne zamki w drzwiach, bagażniku i pokrywce wlewu paliwa, wymagać należałoby od nabywcy ponadto sprawdzenia pojazdu w autoryzowanej stacji samochodowej, wyjaśnienia kwestii autentyczności dowodu rejestracyjnego samochodu lub sprawdzenia pojazdu przez biegłego.

Okoliczność, że pojazdy przeszły bez przeszkód odprawę celną, badania techniczne i bez żadnych komplikacji zostały zarejestrowane na terenie Polski nie zmienia tej oceny. Celem tych czynności urzędowych nie jest bowiem sprawdzenie legalnego pochodzenia samochodów. Rejestracji pojazdu w Wydziale Komunikacji dokonuje się wyłącznie na postawie przedłożonych dokumentów. Natomiast diagnosta podczas badań technicznych pojazdu nie ocenia numerów nadwozia, a jedynie spisuje je.

Przykłady z spraw sądowych

– Z opinii biegłych z zakresu techniki samochodowej, którzy wypowiadali się na okoliczność przerobienia numerów VIN wynika, że w niektórych badanych pojazdach występowały pola numerowe, gdzie już „na pierwszy rzut oka” było widać, że numery nie zostały wykonane fabrycznie, tj. w polach numerowych nie było równego rozszeregowania miedzy znakami, powłoka lakierniczy w polu numerowym była grubsza niż na pozostałej części, znaki nie trzymały się jednej linii, tabliczki znamionowe były wykonane z innego materiału niż materiał stosowany przez producenta, w większości samochodów oznaczenia były przerobione przy pomocy tych samych dwóch zestawów numeratorów, których charakterystyczną cechą było to, że w jednym zakończenia cyfr były zaokrąglone, a w drugim ścięte, kanciaste. Jednak do oceny czy znaki w polach numerowych nadwozia są równomiernie rozmieszczone nie jest niezbędna wiedza specjalna biegłego. Jest to w stanie ocenić każdy nie tylko w oparciu o bezpośrednie oględziny pojazdu, ale również na podstawie wykonanych zdjęć pola numerowego nadwozia.

– Kluczyki przekazane wraz z pojazdem nie były również oryginalne. W wielu przypadkach nie otwierały wszystkich zamków w samochodzie, a w szczególności schowka, pokrywy bagażnika i tylnego oparcia.

– Kolejną okolicznością, która dawała podstawę do zakwestionowania legalnego źródła pochodzenia pojazdów i obligowała do ich sprawdzenia były przekazywane wraz pojazdami dokumenty, w tym przede wszystkim umowy kupna – sprzedaży wypełnione „in blanco”, w których wpisane było już imię i nazwisko sprzedawcy i który nie był obecny osobiście podczas dokonywanej transakcji. Tym samym oskarżeni nabywając te pojazdy nie wiedzieli czy osoby figurujące w tych umowach są rzeczywistymi ich właścicielami i nie mieli możliwości sprawdzenia ich tożsamości, a tego rodzaju powinność spoczywa również po stronie nabywcy. Powoływanie się tym zakresie na bliżej nieokreśloną praktykę jest całkowicie nieuzasadnione i nie zwalniało oskarżonych od tej powinności. Dodać należy, że w niektórych przypadkach ustalono, kto był rzeczywistym wykonawcą podpisów po stronie sprzedającego i nie był to właściciel pojazdu.

– Bez wątpienia skala zaniechań i braku zdrowego rozsądku ze strony oskarżonego jako kupującego, a konkretnie brak w zasadzie jakikolwiek formy czy też prób sprawdzenia pojazdu oraz osób które są po stronie sprzedającej powinny zdaniem Sądu u osoby pokroju oskarżonego wytworzyć wyobrażenie, iż nie jest to transakcja do której należy podjeść zupełnie bezkrytycznie. Innymi słowy oskarżony nabywając pojazd od osoby której nie widział, za cenę która wyraźnie odbiera od cen rynkowych na podstawie umowy nie odzwierciedlającej rzeczywistości, bez dodatkowych sprawdzeń nr VIN i danych pojazdu oraz dokumentów nie może liczyć na ochronę prawną i ochronę przed dyspozycją normy art. 292 kk. Uznany bowiem będzie zdaniem Sądu za osobę która nie tylko wypełniła znamiona przedmiotowe czynu paserstwa nieumyślnego, ale także znamiona podmiotowe. Nie ulega bowiem wątpliwości i Sąd tego także nie neguje iż oskarżony nie chciał nabyć samochodu pochodzącego z przestępstwa, ale uczynił to nie zachowując ostrożności i staranności w tym konkretnych okolicznościach danej transakcji sprzedaży. Stąd też trafnie oskarżyciel publiczny przyjął czyn stypizowany w art. 292 kk odnośnie oskarżonego nie znajdujac podstaw do braku jego winy i sprawstwa.

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań