Twoja sprawa z zakresu prawa karnego jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Pokrzywdzony oraz poszkodowany oszustwem czy wyłudzeniem

Z konstrukcji znamion przestępstwa oszustwa wynika, że z reguły pokrzywdzoną tym czynem jest osoba, którą doprowadzono do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem za pomocą zachowań karalnych opisanych w przepisie art. 286 § 1 KK. Jeżeli natomiast do bezpośredniego naruszenia lub zagrożenia przestępstwem doszło na mieniu cudzym, nie należącym do rozporządzającego nim, pokrzywdzonym staje się inny podmiot, faktycznie lub prawnie z nim powiązany.

W literaturze przedmiotu podkreśla się, że przestępstwo oszustwa ma charakter materialny, przy czym skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem własnym lub cudzym przez osobę wprowadzoną w błąd lub której błąd został przez sprawcę wyzyskany. Dostrzeżono, iż zawarty w art. 286 § 1 KK opis typu podstawowego oszustwa w swym jurydycznym kształcie pokrywa się z treścią art. 205 § 1 KK z 1969 r. Strona językowa określająca znamiona typu czynu zabronionego zawiera jedną tylko różnicę, polegającą na dodaniu słówka „jej” między sformułowaniem „za pomocą wprowadzania” a słowami „w błąd”. Owa zmiana jednoznacznie podkreśla, że wprowadzenie w błąd odnosić się musi do osoby dokonującej niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zachodzić musi zatem tożsamość osoby wprowadzonej w błąd oraz osoby rozporządzającej mieniem. Natomiast nie jest wymagana tożsamość między podmiotem dokonującym rozporządzenia mieniem i pokrzywdzonym. Wynika to jednoznacznie z brzmienia znamion tego przestępstwa, które kryminalizuje doprowadzenie, za pomocą wprowadzenia w błąd, wykorzystania błędu lub przy wykorzystaniu niezdolności do należytego pojmowania znaczenia podejmowanego działania, do niekorzystnego rozporządzenia własnym, to jest rozporządzającego lub cudzym, a więc nie należącym do rozporządzającego, mieniem. Ten drugi przypadek, gdy osoba rozporządzająca i pokrzywdzony nie są identyczne, zachodzi tylko w sytuacji gdy dokonujący rozporządzenia ma prawną lub faktyczną możliwość dysponowania mieniem innej osoby (por. M. Dąbrowska – Kardas, P. Kardas (w:) Zoll.A. Kodeks Karny. Część szczególna. Tom III, tezy 3, 33, 79 do art. 286 KK).

Inaczej rzecz ujmując, z konstrukcji znamion przestępstwa oszustwa wynika, że z reguły pokrzywdzoną tym czynem jest osoba, którą doprowadzono do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem za pomocą zachowań karalnych opisanych w przepisie art. 286 § 1 KK. Jeżeli natomiast do bezpośredniego naruszenia lub zagrożenia przestępstwem doszło na mieniu cudzym, nie należącym do rozporządzającego nim, pokrzywdzonym staje się inny podmiot, faktycznie lub prawnie z nim powiązany.

Oceny rozporządzenia jako niekorzystnego dokonuje się wszakże z punktu widzenia osoby pokrzywdzonej, a powstanie szkody w mieniu nie stanowi warunku koniecznego do uznania, że doszło do realizacji tego znamienia. W konsekwencji stwierdzenie, że doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem jest możliwe także w sytuacji, gdy świadczenie wzajemne zostało w całości przez sprawcę zaspokojone, a także w wypadku, gdy pokrzywdzony otrzymał świadczenie ekwiwalentne ekonomicznie, jeżeli jest to świadczenie inne niż sobie życzył. Niekorzystnym rozporządzeniem mieniem, o którym mowa w art. 286 § 1 KK jest każda czynność o charakterze określonej dyspozycji majątkowej, odnosząca się do ogółu praw majątkowych ale też zobowiązań kształtujących sytuację majątkową, która skutkuje ogólnym pogorszeniem się sytuacji majątkowej pokrzywdzonego, w tym zmniejszeniem szansy na zaspokojenie roszczeń w przyszłości (zob. Sąd Najwyższy: postanowienie z dnia 27 czerwca 2001 r., V KKN 96/99, wyrok z dnia 6 maja 2010 r., II KK 256/09, postanowienie z dnia 3 kwietnia 2012 r., V KK 451/11).

Dodać ponadto trzeba, że droga pochodu przestępstwa oszustwa kończy się z chwilą dokonania przez pokrzywdzonego rozporządzenia mieniem. Dlatego korzyść czy też niekorzyść rozporządzenia należy oceniać tylko z punktu widzenia okoliczności istniejących w czasie rozporządzenia mieniem, a nie tych, które występują później (por. M. Dąbrowska – Kardas (…) teza 76 do art. 286 KK).

[spacer]

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedyny w swoim rodzaju specjalista od prawa karnego. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach karnych. Wybierając nas możesz mieć pewność, że będziemy w pełni oddani Tobie i Twojej sprawie. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Jarocin Gostyń Szamotuły Pleszew Czarnków Trzcianka Oborniki Chodzież Piła Gorzów Wielkopolski Konin Turek Nowy Tomyśl Leszno Wolsztyn Grodzisk Wielkopolski Gniezno Słupca Skoki Kalisz Śrem Buk Kostrzyn Duszniki Kościan Września Środa Wielkopolska Murowana Goślina Ostrów Wielkopolski Kórnik Luboń Swarzędz Opalenica Wągrowiec Krotoszyn Pobiedziska Pniewy Rogoźno Wronki Powidz S uchy Las Biedrusko Tarnowo Podgórne Komorniki Dopiewo Przykona Kleczew Czerwonak Stęszew Kleszczewo Rokietnica Międzychód, Łódź Wrocław Warszawa Katowice Kraków Rzeszów Lublin Gdańsk Szczecin Zielona Góra Opole Śląsk Kielce Olsztyn Bydgoszcz, Mińsk Mazowiecki Wołomin Pruszków Radom Otwock Legionowo Garwolin Grójec Ciechanów Grodzisk Mazowiecki Płońsk Ostrołęka, Dwór Mazowiecki Żyrardów Wyszków Mińsk Mazowiecki Łomianki Marki Ząbki Józefów Konstancin Sochaczew Nadarzyn Wólka, Kosowska Tarczyn Góra Kalwaria Wiskitki Teresin Zaborów Węgrów Warka Sokołów Przasnysz Pułtusk Raszyn Siedlce Białystok

Kancelaria Prawa Karnego w Poznaniu. Prawo Karne Poznań