Art. 280 § 1.Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Przestępstwa rozboju polega na kradzieży (zaborze cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia) przy zastosowaniu środków w postaci przemocy wobec osoby, groźby natychmiastowego jej użycia albo doprowadzeniu człowieka do stanu nieprzytomności (typ podstawowy rozboju, art. 280 § 1). Surowszej odpowiedzialności będzie podlegał sprawca posługujący się wymienionymi w dyspozycji art. 280 § 2 przedmiotami lub działający wspólnie z inną osobą. Do istoty przestępstwa rozboju w obu jego postaciach, a więc także tej kwalifikowanej z art. 280 § 2 kk, należy działanie z zamiarem (w celu) okradzenia ofiary, a to oznacza, że posłużenie się przez jego sprawcę niebezpiecznym przedmiotem musi mieć miejsce w czasie, gdy zamiar ten u niego już istniał (powstał). Wcześniejsze posłużenie się tego rodzaju przedmiotem, czy nawet użycie go wobec ofiary, dla bytu omawianego przestępstwa nie ma znaczenia. Do bytu przestępstwa niezbędne są dwa elementy pozostające ze sobą w ścisłym związku, a mianowicie gwałt na osobie lub choćby groźba natychmiastowego użycia gwałtu, albo też doprowadzenie ofiary do stanu nieprzytomności lub bezbronności oraz zabór mienia w celu jego przywłaszczenia. Ten ścisły związek między tymi dwoma elementami działania skierowanego przeciwko różnym dobrom (zamach na osobę, zamach na mienie) polega na tym, że zamach na człowieka jest tu jedynie środkiem do realizacji głównego celu, jakim jest zabór mienia; środek ten sprawca stosuje po to, by dokonać zaboru mienia.
Przemoc wobec osoby polega na bezpośrednim fizycznym oddziaływaniu na człowieka i nie obejmuje oddziaływania pośredniego przez postępowanie z rzeczą. Powszechna praktyka sądowa przyjmuje, że już naruszenie nietykalności cielesnej może być uznane za użycie przemocy wobec osoby, o ile jest odpowiednio ukierunkowane i stanowi sposób objęcia przez sprawcę władztwa nad rzeczą, a ma większy od minimalnego stopień intensywności i dolegliwości wobec osoby. Wystarczy więc użycie nawet niewielkiej siły, jeśli jest to siła wystarczająca dla doprowadzenia ofiary do bezbronności i pozbawienia jej woli przeciwdziałania zaborowi mienia (np. dziecka, kaleki itp.). Działanie polegające na wyrwaniu przedmiotu kradzieży z ręki pokrzywdzonego żadnemu z tych sposobów nie odpowiada. Oddziaływanie siłą fizyczną wyłącznie na przedmiot kradzieży nie może być w szczególności utożsamiane z „użyciem przemocy wobec osoby”.
Przez stan bezbronności rozumieć należy taką sytuację, w której znalazła się ofiara przestępstwa, że z powodu obezwładnienia jej przy użyciu siły fizycznej nie stanowiącej jednak gwałtu na osobie, albo wobec wielości napastników lub znacznej dysproporcji sił, pozbawiona jest możności woli przeciwdziałania zaborowi mienia, albo też możność ta lub wola są w istotnym zakresie ograniczone.
Środek obezwładniający musi, co podkreślić należy, być ze swojej istoty niebezpiecznym, tzn. zagrażającym życiu człowieka i jego zdrowiu. Użyty gaz pieprzowy, jakkolwiek jest niewątpliwie czynnikiem obezwładniającym, jednak jego użycie nie doprowadza zawsze do zagrożenia życia czy zdrowia osób pokrzywdzonych, a co jest ustawową miarą tej przesłanki. Ten sam środek zastosowany przez sprawcę może zatem determinować typ podstawowy przestępstwa rozboju, np. w postaci doprowadzenia do stanu nieprzytomności lub bezbronności, jak i typ kwalifikowany – jeżeli zostanie użyty w sposób bezpośrednio zagrażający życiu pokrzywdzonego.
Aby można mówić, że zachowanie sprawcy działającego w inny sposób „bezpośrednio zagrażający życiu” niezbędne jest wykazanie, iż na skutek jego działania życie pokrzywdzonego było realnie i faktycznie zagrożone, a więc, że sprawca poprzez swoje działanie stworzył konkretne i bezpośrednie zagrożenie dla życia pokrzywdzonego.
Posługuje się rozumieć należy takie celowe demonstrowanie niebezpiecznego narzędzia: okazywanie go napadniętemu czy dotykanie go nim, by wzbudzić u niego przeświadczenie o realnym niebezpieczeństwie grożącym mu ze strony sprawcy napaści dysponującego tym przedmiotem i doprowadzić go do stanu bezbronności.
Przy dokonywaniu oceny „niebezpieczności” przedmiotu, istotne znaczenie będą miały takie cechy (właściwości) przedmiotu, które sprawią, że wykorzystanie zwykłych funkcji lub działania przedmiotu przeciwko człowiekowi spowoduje powstanie realnego zagrożenia o równowartości odpowiadającej użyciu broni palnej lub noża.
Zadania kilku uderzeń w głowę butelką po wódce (pustą) nie można uznać za używanie narzędzia niebezpiecznego. Ani ciężar tego przedmiotu, ani kształt, czy inne właściwości fizyczne nie uzasadniają zrównania butelki z bronią palną lub podobnym narzędziem. In concreto żadne istotne skutki (obrażenia ciała) z tych uderzeń nie powstały.
Nie każdy nóż musi być uznany za narzędzie niebezpieczne. Zależy to bowiem od jego cech szczególnych.
Nie jest narzędziem niebezpiecznym drewniana pałka, a w istocie kawałek styliska od łopaty. Przedmiot ten miał niewielkie rozmiary i wagę.
Pies może być użyty jako środek obezwładniający przez sprawcę dokonującego czynnej. Pies określonej rasy (a więc wymieniony w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne oraz warunków wydawania zezwoleń na utrzymywanie psa takiej rasy – Dz. U. Nr 159, poz. 1051 ze zm.), a także oczywiście pies nie zaliczany wprawdzie do psów uznawanych za agresywne, ale który ze względu na swą dużą, silną budowę oraz takie cechy jak agresywność, zajadłość i nieustępliwość może być użyty jako środek do obezwładniania pokrzywdzonego, gdyż może spowodować, że ta osoba będzie bezwładna, bezsilna, pozbawiona swobody ruchów. Temu przecież ma służyć użycie środka obezwładniającego, a szczucie takiego psa to ewidentny przykład takiego właśnie działania.
[spacer]
W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt.
Z wyrazami szacunku.
